 |
| Hoa Kỳ có 4% dân số thế giới nhưng 25% trường hợp Covid-19 (đường dẫn) |
06/07/2020
Dịch bởi: Người Mỹ Gốc Việt
(CNN) Thật dễ dàng để rơi vào một cảm giác an toàn sai lầm khi các tiểu bang đã mở cửa trở lại. Và nhiều người đã trả giá.
Các tiểu bang đang đóng cửa các doanh nghiệp một lần nữa. Các bãi biển nổi tiếng đã đóng cửa. Và tỷ lệ nhiễm Covid-19 mới tiếp tục gia tăng ở hầu hết các tiểu bang, đe dọa đảo ngược tiến bộ đạt được nhờ các lệnh ở-trong-nhà.
Vậy chuyện gì đã xảy ra? Khi các tiểu bang mở cửa trở lại để cố gắng cứu nền kinh tế, số phận của đại dịch này đã chuyển từ các quy định của chính phủ sang trách nhiệm cá nhân.
Nhưng nhiều người không chú ý đến trách nhiệm đó, thay vào đó, hãy để họ mất cảnh giác quá sớm do những quan niệm sai lầm phổ biến như sau:
Ngộ nhận số 1: Nếu nền kinh tế mở cửa, đại dịch đang trở nên khá hơn, đúng không?
Không. "Vấn đề này thậm chí không gần kết thúc", người đứng đầu Tổ chức Y tế Thế giới W.H.O. cho biết.
Chỉ có khoảng 5% đến 8% dân số Hoa Kỳ bị nhiễm loại coronavirus mới này, có nghĩa là chúng ta còn một chặng đường dài trước khi đạt được miễn dịch cộng đồng.
Miễn dịch cộng đồng thường xảy ra khi 70% đến 90% dân số trở nên miễn nhiễm với bệnh truyền nhiễm - vì người ta đã bị nhiễm bệnh và đã hồi phục hoặc do họ đã được tiêm phòng.
Nhưng sẽ mất nhiều tháng trước khi vắc-xin Covid-19 có thể có sẵn cho công chúng - nếu một loại có hiệu lực và thực sự có sẵn.
Cũng không có cách chữa trị cho loại coronavirus mới này. Vì vậy, cách duy nhất để kiểm soát đại dịch chết người này là thông qua hành vi cá nhân - như cách xa người khác 6 bộ (2 mét), kể cả trong môi trường giao tiếp và đeo mặt nạ.
Bác sĩ Robert Redfield, giám đốc Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh CDC, cho biết hôm thứ Ba: "Điều quan trọng là tất cả chúng ta đều có trách nhiệm cá nhân trong việc làm chậm sự lan truyền Covid-19 và đón nhận việc sử dụng phổ biến các tấm che mặt".
Hơn 127.000 người Mỹ đã chết vì Covid-19 trong vòng chưa đầy sáu tháng, với thêm hàng trăm người chết mỗi ngày.
Ngộ nhận số 2: Tôi trẻ và khỏe, vì vậy tôi không lo lắng
Nhiễm Covid-19 mới đã tăng vọt ở các bạn trẻ thuộc thế hệ Z (sinh 1997-2012) và thế hệ thiên niên kỷ (sinh 1981-1996). Và trong khi tỷ lệ tử vong thấp hơn ở những người trẻ tuổi, nhiều người đang phải vật lộn với những ảnh hưởng lâu dài từ căn bệnh này.
"Cụ thể, tôi đang nói đến các thành viên trẻ hơn trong xã hội của chúng ta, các bạn thuộc thế hệ thiên niên kỷ và thế hệ Z", Bác sĩ Redfield nói khi kêu gọi dùng mặt nạ. "Tôi yêu cầu những người đang lắng nghe giúp truyền bá điều này."
Ở Florida, nhóm tuổi trung bình cho những người bị nhiễm bệnh hồi tháng 3 là những người ở độ tuổi 60. Nhưng trong vài tuần qua, độ tuổi trung bình đó đã giảm mạnh xuống những người trẻ ở độ tuổi 30, Thống đốc Ron DeSantis nói vào cuối tháng Sáu.
Sự gia tăng lây nhiễm ở Florida đang "được thúc đẩy bởi nhóm từ 18 đến 35 tuổi", ông DeSantis nói.
Sau khi Florida bắt đầu mở cửa trở lại vào đầu tháng 5, Erika Crisp và 15 người bạn đã đi ăn mừng sinh nhật tại một quán bar nơi không ai đeo mặt nạ. Tất cả 16 người bạn đã bị nhiễm Covid-19.
Trong buổi tiệc đêm đó, virus dường như "không thấy, khỏi nghĩ ngợi" vì họ không biết có ai đã nhiễm bệnh, Crisp nói. Nhóm này cũng có một cảm giác an toàn sai lầm, cô nói, bởi vì thống đốc đã nói rằng nó an toàn để mở lại.
Crisp nói, "Tôi cảm thấy thật ngu ngốc. Quá sớm".
Bác sĩ Jen Caudle ở New Jersey cho biết bà thấy các bệnh nhân trẻ bị biến chứng nghiêm trọng hoặc lâu dài từ Covid-19 - bao gồm đột quỵ, khó thở, mệt mỏi mất vị giác và khứu giác kéo dài sau khi hồi phục.
Trung vệ Rudy Gobert của đội Jazz (Utah), 28 tuổi, là cầu thủ NBA đầu tiên báo cáo thử nghiệm dương tính cho Covid-19 trở lại vào tháng 3. Ba tháng sau, anh vẫn chưa bình phục hoàn toàn, Gobert nói với tạp chí thể thao L'Equipe của Pháp.
Vài ngày trước khi chẩn đoán, Gobert đã coi nhẹ đại dịch khi anh đùa giỡn chạm tay vào mọi micro trong một cuộc họp báo.
Sau đó, ông đã công khai xin lỗi và kêu gọi công chúng đừng nên có cảm giác an toàn sai lầm như ông đã làm.
Gobert nói, "Tôi ước tôi đã nhìn việc này một cách nghiêm túc hơn và tôi hy vọng mọi người khác sẽ làm như vậy".
Ngộ nhận số 3: Chúng tôi kiểm tra nhiệt độ của tất cả nhân viên / khách hàng / khách dự tiệc
Kiểm tra nhiệt độ sẽ không bắt được những người mang coronavirus không có triệu chứng hoặc chưa có triệu chứng, những người không cảm thấy bị bệnh nhưng vẫn đang lây nhiễm.
CDC ước tính có 40% trường hợp lây nhiễm coronavirus xảy ra mà không có bất kỳ triệu chứng nào.
Ngay cả những người có triệu chứng có thể không bị sốt. Trên thực tế, nhiều người lớn tuổi - nhóm tuổi có nhiều khả năng bị biến chứng nặng nề từ Covid-19 - hoàn toàn không bị sốt.
Ngộ nhận số 4: Tôi không cần phải đeo mặt nạ
Ông Jeremy Howard, một nhà nghiên cứu khoa học tại Đại học San Francisco, nói, "Khi kinh tế mở cửa ra nhiều hơn, khẩu trang trở nên quan trọng hơn, chứ không kém hơn".
Howard đã dành nhiều thời gian trong bốn tháng qua ở Texas, nơi ông nhận thấy việc sử dụng khẩu trang giảm xuống khi tiểu bang bắt đầu mở cửa trở lại.
Giờ đây, Texas đang vật lộn với sự trỗi dậy nguy hiểm của Covid-19, buộc Thống đốc Greg Abbott phải đóng cửa một số doanh nghiệp một lần nữa. Abbott gần đây đã ban hành một sắc lệnh hành chánh yêu cầu sử dụng mặt nạ.
Ít nhất 20 tiểu bang và thủ đô D.C. hiện yêu cầu mọi người phải đeo mặt nạ ở nơi công cộng khi việc giãn cách xã hội có thể không thực hiện được.
Arizona và Florida không yêu cầu khẩu trang và hiện có tỷ lệ nhiễm cao nhất trong cả nước. Arizona đã đóng cửa các quán bar, phòng tập thể dục và các doanh nghiệp khác để đối phó với tình hình, và một số bãi biển ở Florida đã tạm thời đóng cửa.
Nếu 95% người Mỹ đeo mặt nạ ở nơi công cộng, nó có thể ngăn chặn 33.000 ca tử vong cho đến ngày 1/10, theo Viện Đo lường và Đánh giá Sức khỏe của Đại học Washington.
Bác sĩ Jerome Adams - vị Tổng Y sĩ Hoa Kỳ - cho biết nếu bạn muốn nhiều doanh nghiệp mở cửa trở lại tiếp tục được mở cửa, hãy đeo khẩu trang.
Bác sĩ Adams, người được Tổng thống Donald Trump đề cử, đã tweet, "Một số người cảm thấy che mặt vi phạm quyền tự do lựa chọn của họ - nhưng nếu nhiều người chịu đeo hơn, chúng ta sẽ có nhiều tự do hơn để ra ngoài".
"Che mặt → ít lây lan virus không triệu chứng hơn → mở cửa nhiều nơi hơn và sớm hơn! Thực hành và cổ võ sự tự do của bạn bằng chọn lựa đeo khẩu trang!"
Ngộ nhận số 5: Tỷ lệ tử vong đang giảm, vì vậy mọi thứ đang trở nên tốt hơn, phải không?
Hoa Kỳ gần đây đã báo cáo số ca nhiễm Covid-19 mới cao nhất trong một ngày và các bác sĩ cho biết tỷ lệ nhiễm trùng đang vượt xa sự gia tăng trong xét nghiệm.
Bác sĩ Jonathan Reiner, giáo sư tại Đại học Y khoa George Washington, cho biết: " ca nhiễm hàng ngày / tỷ lệ nhiễm mới của chúng tôi đã thực sự tăng vọt lên hơn 40.000".
Các chuyên gia y tế cho biết sự tăng đột biến số ca nhiễm mới trong hiện tại trùng khớp với những gì đã xảy ra vài tuần trước - khi các tiểu bang bắt đầu mở cửa trở lại và nhiều người đã từ bỏ các biện pháp an toàn như đeo khẩu trang hoặc giãn cách xã hội.
Tuy nhiên, trong khi các trường hợp mới tăng vọt, số lượng tử vong hàng ngày của Covid-19 nói chung đã giảm. Các bác sĩ nói đừng để bị lừa bởi điều đó.
Đầu tiên, tử vong do Covid-19 thường đi sau nhiều tuần so với các ca nhiễm mới. Có thể mất đến hai tuần để các triệu chứng xuất hiện. Sau đó, mọi người có thể không được xét nghiệm ngay lập tức. Sau đó, có thể mất nhiều thời gian hơn cho các trường hợp nghiêm trọng cần đến việc nhập viện.
Bác sĩ Reiner nói, "Phải mất khoảng một tuần từ khi một người bị nhiễm bệnh cho đến khi họ bị bệnh đủ nặng để nhập viện, và rồi khoảng một tuần sau đó để người ta bắt đầu thấy cái chết".
"Chúng tôi đã khựng lại với mức độ tử vong dao động trong khoảng từ 600 đến 800 người chết mỗi ngày. ... Rõ ràng, mọi người đều lo ngại về tỷ lệ tử vong bắt đầu cất cánh trở lại."
Thứ hai, nhiều người trong số những người mới bị nhiễm là những người trẻ tuổi ít có khả năng tử vong do vi-rút. Nhưng họ vẫn có thể dễ dàng lây nhiễm cho người khác chỉ bằng cách nói hoặc thở.
Bác sĩ chuyên khoa nội khoa Jorge Rodriguez cho biết với tốc độ lây truyền hiện nay, "chúng ta sẽ đạt 100.000 trường hợp mỗi ngày" tại Mỹ.
Với loại virus này, "một người trung bình lây nhiễm cho ba người và chúng ta đã có 40.000" trường hợp mới được báo cáo mỗi ngày, Bác sĩ Rodriguez cho biết hôm thứ Ba.
Ngộ nhận số 6: Tôi đã thử nghiệm âm tính, vì vậy tôi ổn
Đó không phải là một cái cớ để ngừng đề phòng.
Trung tâm Penn Medicine cho biết, "Đôi khi có thể kết quả âm tính giả, điều đó có nghĩa là bạn mắc bệnh nhưng xét nghiệm không phát hiện ra nó".
"Bởi vì có thể nhận được kết quả âm tính ngay cả khi bạn bị coronavirus, điều quan trọng là phải cẩn thận ngay cả khi bạn nhận được kết quả âm tính."
Ngay cả khi kết quả xét nghiệm âm tính là chính xác, bạn có thể đã bị nhiễm kể từ khi xét nghiệm đó được thực hiện.
Ngộ nhận số 7: Có lẽ chúng ta chỉ nên để tự nhiên theo cách của nó và có được miễn dịch cộng đồng
Đó không phải là một ý tưởng tốt bởi vì một số đơn vị chăm sóc biệt (ICU) đã đầy hoặc gần đầy, Bác sĩ Rodriguez nói.
Ngay cả khi bạn bị nhiễm coronavirus nhưng không bị bệnh nặng, loại virus này rất dễ lây lan - và bạn có thể lây nhiễm cho những người khác và họ có thể sẽ cần nhập viện.
Và điều đó có thể làm giảm cơ hội chăm sóc cho bất kỳ ai đó khác cần nó - chẳng hạn như nạn nhân bị tai nạn xe hơi hoặc những người bị đau tim.
"Mọi người đang được đưa vào bệnh viện và được nhận vào ICU (đơn vị chăm sóc đặc biệt) nhanh hơn so với khi họ được xuất viện" do coronavirus, ông Will Humble, giám đốc điều hành của Hiệp hội Y tế Công cộng Arizona cho biết.
Humble cho biết ông lo lắng các bệnh viện sẽ đi vào tình trạng "tiêu chuẩn chăm sóc thời khủng hoảng", về cơ bản có nghĩa là "chăm sóc tệ hơn cho mọi người, không chỉ những người mắc Covid-19".
Có một vấn đề khác với việc chờ đợi miễn dịch cộng đồng: Loại virus này còn rất mới, không ai biết liệu các kháng thể được phát triển sau khi người bệnh phục hồi có cung cấp bất kỳ khả năng miễn dịch lâu dài nào.
Nhưng giám đốc CDC cho biết tất cả mọi người có thể giúp ngăn chặn đại dịch chết người này. Nó chỉ cần đến trách nhiệm cá nhân.
"Chúng ta có các công cụ mạnh mẽ trong tầm tay - giãn cách xã hội, đeo khẩu trang che mặt ở nơi công cộng và nghiêm túc trong việc rửa tay thường xuyên," Bác sĩ Redfield nói.
"Chúng ta không phải không thể phòng chống lại căn bệnh này." ./.
Nguyên bản tiếng Anh:
7 myths are fueling new Covid-19 surges. Avoiding these will help save the economy and save lives
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét