Bài phát biểu của Michelle Obama tại Đại hội Quốc gia Đảng Dân chủ 2020

 

Nguyên bản từ CNN

Thứ Hai, ngày 17/08/2020

Người dịch: Người Mỹ Gốc Việt

Chúc mọi người buổi tối tốt lành. Đây là một khoảng thời gian khó khăn, và mọi người cảm nhận nó theo những cách khác nhau. Và tôi biết rất nhiều người không muốn tham gia vào một hội nghị chính trị như bây giờ hoặc chính trị nói chung. Hãy tin tôi, tôi hiểu điều đó. Nhưng tôi ở đây đêm nay vì tôi yêu đất nước này bằng cả trái tim mình, và tôi thấy đau lòng khi thấy rất nhiều người đang bị đau khổ.

Tôi đã gặp rất nhiều người trong số các bạn. Tôi đã nghe những câu chuyện của bạn. Và qua bạn, tôi đã nhìn thấy lời hứa của đất nước này. Và cảm ơn rất nhiều người đã đến trước tôi, nhờ sự vất vả và mồ hôi và máu của họ, tôi đã có thể tự mình thực hành lời hứa đó.

Đó là câu chuyện của nước Mỹ. Tất cả những người đã hy sinh và vượt qua rất nhiều trong thời đại của chính họ vì họ muốn một cái gì đó nhiều hơn, một cái gì đó tốt hơn cho con cái của họ.

Có rất nhiều nét đẹp trong câu chuyện đó. Cũng có rất nhiều nỗi đau trong đó, rất nhiều sự đấu tranh và bất công và việc còn bỏ dở phải làm. Và người mà chúng ta chọn làm tổng thống của mình trong cuộc bầu cử này sẽ quyết định liệu chúng ta có tôn vinh cuộc đấu tranh đó hay không và loại bỏ sự bất công đó và duy trì chính khả năng để hoàn thành nốt công việc đó.

Tôi là một trong số ít những người đang sống hôm nay đã tận mắt chứng kiến ​​sức nặng to lớn và quyền lực đáng kinh ngạc của chức vụ tổng thống. Và để tôi một lần nữa nói với bạn điều này: công việc đó thật khó khăn. Nó đòi hỏi khả năng phán đoán sáng suốt, thông thạo các vấn đề đối chọi và phức tạp, sự tận tâm với các sự kiện và lịch sử, một la bàn đạo đức và khả năng lắng nghe — và một niềm tin kiên định rằng mỗi người trong số 330 triệu cuộc sống trên đất nước này đều có ý nghĩa và giá trị.

Lời nói của một tổng thống có sức mạnh làm thay đổi thị trường. Nó có thể bắt đầu chiến tranh hoặc môi giới cho hòa bình. Nó có thể triệu hồi những thiên thần tốt hơn của chúng ta hoặc đánh thức bản năng tồi tệ nhất của chúng ta. Bạn chỉ đơn giản là không thể giả tạo một lối riêng xuyên qua công việc này.

Như tôi đã nói trước đây, trở thành tổng thống không thay đổi chuyện bạn là ai; nó chỉ lột tả chuyện bạn là ai. Chà, một cuộc bầu cử tổng thống cũng có thể lột tả chúng ta là ai. Và 4 năm trước, có quá nhiều người tin rằng lá phiếu của họ không quan trọng. Có lẽ họ đã chán nản. Có thể họ nghĩ rằng kết quả sẽ không quá sít sao. Có lẽ họ cảm thấy các sự bất tiện quá nhiều. Dù lý do là gì, cuối cùng, những lựa chọn đó đã gửi đến Phòng Bầu dục  một người thua gần 3.000.000 phiếu phổ thông toàn quốc.

Ở một trong những bang đã quyết định kết quả, tỷ lệ thắng cuộc trung bình chỉ là hai phiếu cho mỗi khu vực bầu cử — chỉ hai phiếu. Và tất cả chúng ta đã và đang sống với hậu quả.

Khi chồng tôi rời chức vụ với Joe Biden ở bên cạnh, chúng ta đã có một khoảng thời gian tạo việc làm kỷ lục. Chúng ta đã đảm bảo quyền được chăm sóc sức khỏe cho 20 triệu người. Chúng ta được tôn trọng trên toàn thế giới, tập hợp các đồng minh của mình để đối đầu với biến đổi khí hậu. Và các nhà lãnh đạo của chúng ta đã hợp tác cùng các nhà khoa học giúp ngăn chặn sự bùng phát Ebola để nó không trở thành đại dịch toàn cầu.

Bốn năm sau, tình trạng của quốc gia này đã rất khác. Hơn 150.000 người đã chết, và nền kinh tế của chúng ta đang rơi vào tình trạng hỗn loạn vì một loại virus mà vị tổng thống này đã coi nhẹ quá lâu. Nó đã khiến hàng triệu người thất nghiệp. Quá nhiều người đã mất chăm sóc y tế; quá nhiều người đang phải vật lộn để lo cho những nhu cầu thiết yếu như thực phẩm và tiền thuê nhà; quá nhiều cộng đồng đã bị bỏ lại trong sự chao đảo để vật lộn với việc liệu và làm thế nào để mở trường học của chúng ta một cách an toàn. Trên bình diện quốc tế, chúng ta đã quay lưng lại, không chỉ với các thỏa thuận do chồng tôi tạo ra, mà còn với các liên minh do các tổng thống như Reagan và Eisenhower ủng hộ.

Và đây tại trên đất nước này, khi George Floyd, Breonna Taylor, và một danh sách bất tận những người da màu vô tội tiếp tục bị sát hại, nói lên sự thật đơn giản rằng sinh mệnh người Da đen có giá trị vẫn gặp phải sự chế nhạo từ văn phòng cao nhất của quốc gia.

Bởi vì bất cứ khi nào chúng ta trông vào toà Bạch Ốc này để tìm kiếm sự lãnh đạo hoặc sự an ủi hoặc bất kỳ sự kiên định nào, chúng ta chỉ nhận được thay vào đó sự hỗn loạn, chia rẽ và sự thiếu đồng cảm hoàn toàn.

Nói về sự đồng cảm: đó là điều mà tôi đã suy nghĩ rất nhiều trong thời gian gần đây. Khả năng bước đi trong giày của người khác; sự công nhận rằng trải nghiệm của người khác cũng có giá trị. Hầu hết chúng ta thực hành điều này mà không cần suy nghĩ thứ hai. Nếu chúng ta thấy ai đó đang đau khổ hoặc gặp khó khăn, chúng ta không đứng ra phán xét. Chúng ta vươn tới bởi vì, "Ở đó, nhưng vì ơn Chúa, tôi đi." Nó không phải là một khái niệm khó nắm bắt. Đó là những gì chúng ta dạy con cái của mình.

Và giống như rất nhiều người trong số các bạn, Barack và tôi đã cố gắng hết sức để truyền cho các con gái của chúng tôi một nền tảng đạo đức vững chắc để tiếp tục những giá trị mà cha mẹ và ông bà của chúng tôi đã truyền vào chúng tôi. Nhưng hiện tại, trẻ em ở đất nước này đang thấy điều gì sẽ xảy ra khi chúng ta ngừng đòi hỏi sự đồng cảm của nhau. Chúng đang nhìn quanh và tự hỏi liệu chúng ta đã nói dối chúng suốt thời gian qua về việc chúng ta là ai và chúng ta thực sự coi trọng điều gì.

Những đứa trẻ nhìn thấy mọi người la hét trong các cửa hàng tạp hóa, vì không muốn đeo khẩu trang để giữ an toàn cho tất cả chúng ta. Chúng thấy người ta gọi cảnh sát về những người không liên quan chỉ vì màu da của họ. Chúng nhìn thấy một quyền lợi mà chỉ một số người nhất định được thụ hưởng, rằng lòng tham là tốt, và chiến thắng là tất cả bởi vì miễn là người ta đạt đến đỉnh cao, thì những gì xảy ra với những người khác không quan trọng. Và chúng thấy điều gì sẽ xảy ra khi sự thiếu đồng cảm đó bị nâng thành thái độ khinh khi thẳng thừng.

Chúng nhìn thấy các nhà lãnh đạo của chúng ta dán nhãn đồng bào mình là kẻ thù của quốc gia trong khi cổ vũ những người theo chủ nghĩa da trắng thượng đẳng tay cầm đuốc. Chúng kinh hoàng nhìn những đứa trẻ bị xé khỏi khỏi gia đình và bị ném vào những chuồng sắt, và nhìn bình xịt hơi cay và đạn cao su được sử dụng vào những người biểu tình ôn hòa cho một cơ hội chụp ảnh.

Đáng buồn thay, đây là nước Mỹ được trưng bày cho thế hệ tiếp theo. Một quốc gia hoạt động kém hiệu quả không chỉ về các vấn đề chính sách mà còn về các vấn đề tính cách. Và điều đó không chỉ đáng thất vọng; nó còn làm người ta giận dữ, bởi vì tôi biết lòng hào hiệp và vị tha đang tồn tại ngoài kia ở trong các hộ gia đình và khu phố trên khắp đất nước này.

Và tôi biết rằng bất kể chủng tộc, tuổi tác, tôn giáo hay chính trị của chúng ta, khi chúng ta gạt ra sự ồn ào và sợ hãi và thực sự mở lòng, chúng ta biết rằng những gì đang diễn ra trên đất nước này là không đúng. Đây không phải là cái chúng ta muốn trở thành.

Vậy chúng ta làm gì bây giờ? Chiến lược của chúng ta là gì? Trong bốn năm qua, rất nhiều người đã hỏi tôi, "Khi những người khác đang hành động hạ cấp, liệu việc hành xử cao thượng có còn thực sự hiệu quả không?" Câu trả lời của tôi: cao thượng là điều duy nhất có hiệu quả, bởi vì khi chúng ta hạ mình, khi chúng ta sử dụng cùng những chiến thuật hạ cấp và thấp hèn của người khác, chúng ta chỉ trở thành một phần của tiếng ồn xấu xí át đi mọi thứ khác. Chúng ta tự làm suy giảm bản thân. Chúng ta làm suy giảm chính những nguyên nhân mà chúng ta đấu tranh. 

Nhưng hãy rõ ràng rằng: cao thượng không có nghĩa là nở một nụ cười và nói những điều tốt đẹp khi đối mặt với sự xấu xa và tàn nhẫn. Cao thượng có nghĩa là chọn đi con đường khó hơn. Nó có nghĩa là cào và bấu theo cách của chúng ta để đến đỉnh núi đó. Cao thượng có nghĩa là quyết liệt chống lại hận thù trong khi nhớ rằng chúng ta là một quốc gia dưới quyền của Chúa, và nếu chúng ta muốn tồn tại, chúng ta phải tìm ra cách để sống cùng nhau và cùng nhau vượt qua những khác biệt của chúng ta. 

Và cao thượng có nghĩa là tháo mở gông xiềng của sự dối trá và sự ngờ vực bằng một thứ duy nhất có thể thực sự giải thoát chúng ta: sự thật cứng rắn và lạnh lùng.

Vì vậy, hãy để tôi trung thực và rõ ràng nhất có thể. Donald Trump là tổng thống sai lầm của đất nước chúng ta. Ông ta đã có quá đủ thời gian để chứng minh rằng ông ấy có thể làm được công việc, nhưng rõ ràng ông ấy không đủ sức. Ông không thể gánh vác nỗi thời khắc này. Ông ta đơn giản không thể là người mà chúng ta cần đến cho chúng ta. Chuyện vậy là vậy đi. (ND: Bà dùng lại câu của Trump “It is what it is" mà ông đã dùng để trả lời việc cả ngàn người Mỹ chết mỗi ngày vì dịch bệnh.)

Bây giờ, tôi hiểu rằng một số người sẽ không nghe thấy thông điệp của tôi. Chúng ta đang sống trong một quốc gia bị chia rẽ sâu sắc, và tôi là một phụ nữ da đen phát biểu tại Hội nghị Dân chủ. Nhưng đến giờ khá đủ nhiều người trong các bạn đã biết tôi rồi. Bạn biết rằng tôi nói với bạn chính xác những gì tôi đang cảm thấy. Bạn biết tôi ghét chính trị. Nhưng bạn cũng biết rằng tôi quan tâm đến quốc gia này. Bạn biết tôi quan tâm đến tất cả các con cái của chúng ta như thế nào.

Vì vậy, nếu bạn muốn rút ra một điều từ những lời của tôi tối nay, đó là điều này: nếu bạn nghĩ rằng mọi thứ sẽ không thể trở nên tồi tệ hơn, hãy tin tôi, chúng sẽ có thể; và chúng sẽ xảy ra nếu chúng ta không thực hiện thay đổi trong cuộc bầu cử này. Nếu chúng ta hy vọng chấm dứt sự hỗn loạn này, chúng ta phải bỏ phiếu cho Joe Biden giống như cuộc sống của chúng ta phụ thuộc vào nó.

Tôi biết Joe. Ông ấy là một người đàn ông vô cùng tử tế, được hướng dẫn bởi đức tin. Ông ấy là một phó tổng thống xuất sắc. Ông ấy biết cần phải làm gì để giải cứu một nền kinh tế, đẩy lùi một đại dịch và lèo lái đất nước của chúng ta. Và ông ấy biết lắng nghe. Ông ấy sẽ nói sự thật và tin tưởng vào khoa học. Ông ấy sẽ lập kế hoạch thông minh và quản lý một đội ngũ tốt. Và ông ấy sẽ cai quản đất nước như một người đã sống một cuộc đời mà chúng ta ai cũng có thể nhận ra.

Khi ông còn nhỏ, cha của Joe bị mất việc. Khi còn là một thượng nghị sĩ trẻ, Joe đã mất vợ và con gái nhỏ. Và khi làm phó tổng thống, ông đã mất đi người con trai yêu quý của mình. Vì vậy, Joe biết nỗi thống khổ của việc ngồi vào một chiếc bàn với một chiếc ghế trống, đó là lý do tại sao ông dành thời gian của mình một cách rất phóng khoáng cho những cha mẹ đang đau buồn. Joe biết sự vật lộn là như thế nào, đó là lý do tại sao ông  cung cấp số điện thoại cá nhân của mình cho những đứa trẻ đang cố vượt qua tật nói lắp của chúng.

Cuộc đời của ông là minh chứng cho sự vực dậy và ông ấy sẽ truyền chính sự gan dạ và đam mê đó để nâng tất cả chúng ta dậy, để giúp chúng ta hàn gắn và hướng dẫn chúng ta về phía trước.

Đành rằng Joe không hoàn hảo. Và ông sẽ là người đầu tiên nói với bạn điều đó. Nhưng không có ứng cử viên nào hoàn hảo, không có tổng thống nào hoàn hảo. Nhưng khả năng học hỏi và phát triển của ông — chúng tôi tìm thấy ở đó sự khiêm tốn và trưởng thành mà rất nhiều người trong chúng ta luôn khao khát ngay bây giờ. Bởi vì Joe Biden đã phục vụ quốc gia này trọn cuộc đời mà không bao giờ đánh mất bản thân mình; nhưng hơn thế nữa, ông chưa bao giờ đánh mất ý niệm chúng ta là ai, tất cả chúng ta.

Joe Biden muốn tất cả trẻ em của chúng ta đến trường tốt, được gặp bác sĩ khi ốm đau, sống trên một hành tinh khỏe mạnh. Và ông có kế hoạch biến tất cả những điều đó thành hiện thực. Joe Biden muốn tất cả những đứa trẻ của chúng ta, bất kể chúng trông như thế nào, có thể bước ra khỏi nhà mà không lo bị quấy rối hoặc bị bắt hoặc bị giết. Ông muốn tất cả lũ trẻ của chúng ta có thể đi xem phim hoặc đi học toán mà không sợ bị bắn. Ông ấy muốn tất cả những đứa trẻ của chúng ta lớn lên với những nhà lãnh đạo không chỉ phục vụ bản thân và những người bạn giàu có của họ mà còn cung cấp một mạng lưới an toàn cho những người đang đối mặt với thời kỳ khó khăn.

Và nếu chúng ta muốn có cơ hội theo đuổi bất kỳ mục tiêu nào trong số này, bất kỳ yêu cầu cơ bản nhất nào đối với một xã hội được vận hành đúng cách, chúng ta phải bỏ phiếu cho Joe Biden với số lượng không thể bỏ qua. Bởi vì hiện tại, những kẻ biết rằng họ không thể giành chiến thắng một cách công bằng và sòng phẳng tại thùng phiếu đang làm mọi cách để ngăn chúng ta bỏ phiếu. Họ đang đóng cửa các điểm bỏ phiếu trong các khu dân cư thiểu số. Họ đang lọc bỏ những danh sách cử tri. Họ đang cho người ra để đe dọa cử tri và họ đang nói dối về sự an toàn của các lá phiếu của chúng ta. Những chiến thuật này không phải là mới.

Nhưng đây không phải là lúc để giữ lại phiếu bầu của chúng ta nhằm phản đối, hoặc đùa giỡn với những ứng cử viên không có cơ hội chiến thắng. Chúng ta phải bỏ phiếu như chúng ta đã làm trong năm 2008 và 2012. Chúng ta phải thể hiện với cùng một mức độ đam mê và hy vọng cho Joe Biden. Chúng ta phải bỏ phiếu sớm, trực tiếp nếu chúng ta có thể. Chúng ta phải yêu cầu phiếu bầu qua thư của chúng ta ngay bây giờ, tối nay, và gửi lại chúng ngay lập tức và theo dõi để đảm bảo chúng đã được nhận. Và sau đó, hãy đảm bảo rằng bạn bè và gia đình của chúng ta cũng làm như vậy.

Chúng ta phải mang một đôi giày thoải mái, đeo khẩu trang, mang theo phần ăn tối trong túi giấy và có thể cả phần ăn sáng nữa, vì chúng ta phải sẵn sàng xếp hàng thâu đêm nếu cần.

Hãy nhìn xem, chúng ta đã hy sinh rất nhiều trong năm nay. Rất nhiều người trong số các bạn đã đi thêm một dặm rồi đó. Dù có kiệt sức, bạn vẫn đang gom góp lòng dũng cảm không ngờ để khoác lên chiếc áo choàng y sĩ và mang cho những người thân yêu của chúng ta cơ hội chiến đấu. Dù có lo lắng, bạn vẫn đang đi phân phối những gói hàng ngoài kia, sắp xếp hàng hóa lên những chiếc kệ trong chợ và làm tất cả những công việc thiết yếu đó để tất cả chúng ta có thể tiếp tục tiến về phía trước.

Ngay cả khi tất cả cảm thấy quá tải, các bậc cha mẹ có việc làm vẫn bằng cách nào đó thu xếp được tất cả dù không có người chăm sóc con cái. Giáo viên đang sáng tạo để con trẻ của chúng ta vẫn có thể học hỏi và phát triển. Những người trẻ của chúng ta đang chiến đấu hết mình để theo đuổi ước mơ của họ.

Và khi sự khủng khiếp của nạn phân biệt chủng tộc có hệ thống làm rung chuyển đất nước và lương tri của chúng ta, hàng triệu người Mỹ ở mọi lứa tuổi, mọi hoàn cảnh đã đứng lên tuần hành vì nhau, kêu gào công lý và tiến bộ.

Chúng ta vẫn là những con người nhân ái, kiên cường, tử tế có vận mệnh gắn bó với nhau. Và đã quá hạn để các nhà lãnh đạo của chúng ta một lần nữa phản ánh sự thật của chúng ta.

Vì vậy, tùy thuộc vào chúng ta để bổ sung tiếng nói của chúng ta và lá phiếu của chúng ta vào quá trình lịch sử, đáp lời những anh hùng như John Lewis đã nói, "Khi bạn thấy điều gì đó không đúng, bạn phải nói điều gì đó. Bạn phải làm điều gì đó." Đó là hình thức đồng cảm chân thực nhất: không chỉ cảm nhận mà còn là hành động; không chỉ cho riêng bản thân chúng ta hoặc riêng con cái của mình, mà cho tất cả mọi người, cho tất cả trẻ em của chúng ta.

Và nếu chúng ta muốn đảm bảo khả năng tiến bộ được tồn tại trong thời đại của chúng ta, nếu chúng ta muốn có thể nhìn thẳng vào mắt con mình sau cuộc bầu cử này, chúng ta phải khẳng định lại vị trí của mình trong lịch sử nước Mỹ. Và chúng ta phải làm mọi cách để bầu người bạn tôi, ông Joe Biden, làm tổng thống tiếp theo của Hoa Kỳ.

Cảm ơn tất cả. Xin Chúa ban phước cho tất cả./.

Nguyên bản tiếng Anh: https://www.cnn.com/2020/08/17/politics/michelle-obama-speech-transcript/index.html