Phạm Đoan Trang

Ý kiến Ban biên tập Báo Washington Post

Dịch bởi: Người Mỹ Gốc Việt

Bài 1: Một nhà bất đồng chính kiến ​​bị bỏ tù ở Việt Nam chia sẻ thông điệp của cô ấy: Đừng trả tự do cho tôi, hãy trả tự do cho đất nước tôi 

Nguyên bản: A dissident jailed in Vietnam shares her message: Don’t free me, free my country

08/10/2020

Sách: Chính Trị Bình Dân

“Phòng khi tôi bị bỏ tù.” Cô Phạm Đoan Trang viết như vậy lên trên đầu bức thư cô gửi cho một người bất đồng chính kiến ​​để giữ giúp cho an toàn vào năm ngoái. Nhà hoạt động dân chủ nổi tiếng nhất của Việt Nam đã đoán trước được việc bị bắt giữ của mình, diễn ra vào thứ Ba, khi cô ấy bị cáo buộc “làm ra, tàng trữ, phân phối hoặc phổ biến thông tin, tài liệu và vật phẩm chống lại Nhà nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam.” Bức thư của cô đã được công khai, và nó chứa đựng một sức hấp dẫn đáng kể.

Cô nói: “Không ai muốn ngồi tù. Nhưng nếu nhà tù là điều không thể tránh khỏi đối với những người đấu tranh tự do, nếu nhà tù có thể phục vụ một mục đích đã định trước, thì chúng ta nên vui vẻ chấp nhận nó.”

Cô viết: “Tôi không muốn tự do cho riêng mình; điều đó quá dễ dàng. Tôi muốn điều gì đó vĩ đại hơn: tự do cho Việt Nam.”

Chính trị của một Quốc gia Cảnh sát

Cô kêu gọi mọi người không vận động cho việc trả tự do cho cô, mà thay vào đó tìm kiếm các cải cách dân chủ, bao gồm bầu cử tự do và công bằng cho Quốc hội, cũng như tập trung vào các bài viết và sách của cô về các quyền chính trị, với các tiêu đề như "Chính trị cho Bình dân”, “Chính trị của một Quốc gia Cảnh sát” (“Politics of a Police State), “Báo chí Công dân”, “Sổ tay cho Gia đình Tù nhân” và nhiều cuốn khác. Nếu bị nhà chức trách thẩm vấn, cô thề rằng cô “sẽ không thừa nhận tội lỗi, thú nhận hay cầu xin sự khoan hồng”, nhưng “sẽ luôn khẳng định rằng tôi muốn xóa bỏ chế độ độc tài ở Việt Nam.”

Cô cũng viết: "Xin hãy chăm sóc mẹ của tôi."

Vụ bắt giữ bà Trang là vụ mới nhất và trắng trợn nhất trong các hoạt động lâu dài của Việt Nam nhằm xóa bỏ quyền tự do ngôn luận và bất đồng chính kiến, bao gồm cả vụ bắt giữ các blogger và nhà báo độc lập. Cuộc đàn áp dường như đang tăng cường trước thềm Đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam, được tổ chức 5 năm một lần, dự kiến ​​vào tháng Giêng. Cô Trang đang bị giam giữ không được liên lạc bên ngoài, một thông lệ phổ biến trong những trường hợp như vậy. Điều 117 của bộ luật hình sự Việt Nam, theo đó cô Trang và những người khác bị buộc tội, có bản án tối đa là 20 năm tù. Cô nói với Đài Á Châu Tự do vào tháng 5, “Tự do luôn bị hạn chế, nhưng ngày nay nó có vẻ bị thu hẹp hơn và ngày càng có nhiều bạo lực. Từ nay đến đại hội đảng, phạm vi tự do có thể ngày càng được siết chặt hơn, và sự đàn áp sẽ gia tăng.”

Vụ bắt giữ cô diễn ra chỉ vài giờ sau khi Hoa Kỳ và Việt Nam kết thúc Đối thoại Nhân quyền Việt Nam-Hoa Kỳ thường niên lần thứ 24, một cuộc họp ảo kéo dài ba giờ mà Bộ Ngoại giao cho biết "đã giải quyết một loạt các vấn đề nhân quyền." Việc Việt Nam bắt giữ nhà hoạt động dân chủ nổi tiếng nhất này ngay sau cuộc họp nói lên nhiều điều về vị thế ngày càng giảm sút của Hoa Kỳ trên thế giới dưới thời Tổng thống Trump, người đã nhiều lần phớt lờ những vi phạm nhân quyền trong khi tỏ ra thân mật với những kẻ chuyên chế trên thế giới.

Trong lá thư của mình, cô Trang nhắc lại việc Việt Nam bỏ tù những người bất đồng chính kiến, sau đó thả họ với điều kiện trục xuất ngay lập tức, như với Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, một blogger được biết đến với tên gọi Mẹ Nấm, người đã được thả khỏi nhà tù Việt Nam và bị trục xuất sang Hoa Kỳ vào năm 2018. Cô Trang từ chối số phận đó. Cô viết, “Tập trung ít hơn vào việc giải phóng tôi,” và tập trung nhiều hơn vào việc thúc đẩy mục tiêu của cô, bao gồm “các cuộc bầu cử tự do và công bằng”. Đây là những lời của một nhà đấu tranh can đảm và quên mình cho nền dân chủ.

oOo

Bài 2: Việt Nam đang loại bỏ những tiếng nói bất đồng chính kiến ​​một cách có hệ thống

Vietnam is systematically snuffing out voices of dissent

14/04/2018

Nguyễn Văn Đài bị kết án ngày 5 tháng 4 tại Việt Nam. (Lam Khanh / AP)

Năm năm trước, luật sư Nguyễn Văn Đài đã trở thành người đồng sáng lập một nhóm ủng hộ dân chủ ở Việt Nam có tên là Hội Anh Em Dân Chủ (trang Facebook), nhằm nhấn mạnh một cách tiếp cận mới đối với hoạt động đấu tranh. Thay vì là những nhà vận động đơn độc cho các nguyên tắc dân chủ, các thành viên của tổ chức sẽ cố gắng đoàn kết các lực lượng bất đồng thành một lực lượng lớn hơn, một “sức mạnh tập thể” dựa trên “sự đoàn kết.”

Vào ngày 5 tháng 4, hy vọng của ông Đài đã bị thất bại nghiêm trọng. Một tòa án ở Hà Nội đã kết án ông và năm nhà hoạt động khác từ bảy đến 15 năm tù vì cáo buộc lật đổ chính quyền. Việt Nam được cai trị bởi một Đảng Cộng sản không khoan nhượng với những người bất đồng chính kiến ​​và trong những tháng gần đây đã tăng cường đàn áp những người ủng hộ nhân quyền và thúc đẩy dân chủ. Ông Đài, người đã chấp hành án tù bốn năm trước đó, bị kết án 15 năm. Hiệp hội Anh Em Dân chủ cho biết họ nỗ lực “đấu tranh bảo vệ các quyền con người đã được Hiến pháp Việt Nam và các công ước quốc tế công nhận” và “thúc đẩy việc xây dựng một xã hội dân chủ, tiến bộ, văn minh và công bằng cho Việt Nam”. Luật sư của họ là Lê Luân, cho biết, “Tại phiên tòa hôm nay, không có bằng chứng nào cho thấy âm mưu lật đổ nhà nước của các bị cáo được đưa ra. Sự cáo buộc này là rất vô căn cứ.”

Vài ngày sau, một tòa án khác ở Thái Bình, miền Bắc Việt Nam đã tuyên phạt một thành viên khác của nhóm, Nguyễn Văn Túc, 13 năm tù về cùng tội danh. Thông tấn xã Việt Nam cho biết, ông Túc gia nhập nhóm từ năm 2014 và giữ chức vụ phó chủ tịch. Toà án gọi Hội anh em là “tổ chức phản động hoạt động bất hợp pháp nhằm âm mưu xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và lật đổ chính quyền của nhân dân”. Ông Túc trước đó đã bị kết án bốn năm tù vào năm 2009.

Việt Nam vẫn bị giam giữ trong quá khứ của chủ nghĩa Stalin khi từ chối các quyền đối với người dân của mình, bao gồm các blogger và các nhà bình luận trực tuyến. Năm 2016, chính quyền đã bắt giữ một blogger nổi tiếng, Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, người viết dưới bút danh Mẹ Nấm và là đồng sáng lập mạng lưới các blogger độc lập. Vào thời điểm đó, cô đã viết rất nhiều về vụ tràn hóa chất tàn phá sinh vật biển và khiến ngư dân và công nhân ngành du lịch ở bốn tỉnh mất việc làm. Khi bị tạm giữ, cô Quỳnh bị cáo buộc có hành vi xuất bản “tuyên truyền” chống nhà nước. Cô ấy vẫn đang ở trong tù, và sức khỏe của cô ấy đang xấu đi. Gần đây, Tổ chức n xá Quốc tế cho biết họ đã thống kê được 97 tù nhân lương tâm ở Việt Nam, bao gồm các luật sư, các blogger, các nhà bảo vệ nhân quyền, các nhà hoạt động môi trường và các nhà vận động dân chủ.

Các ông chủ đảng của Việt Nam có thể đã bớt hăng hái trong việc dẹp bỏ bất đồng nếu Hoa Kỳ vẫn tham gia Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương TPP, hiệp định thương mại châu Á bao gồm Việt Nam mà Tổng thống Trump đã từ bỏ năm ngoái. Khi ở Hà Nội năm ngoái, ông Trump thậm chí còn không công khai bày tỏ lo ngại về một cuộc đàn áp những người bất đồng chính kiến. Các nhà lãnh đạo Việt Nam dường như cảm thấy không bị gò bó bởi lo lắng về áp lực từ Hoa Kỳ. Người thua thiệt nhiều nhất ở đây là người dân của họ.

oOo

Bài 3: Chính quyền Trump không chỉ trích Việt Nam về thành tích nhân quyền tồi tệ

     The Trump administration fails to call out Vietnam on its dismal human rights record

22/06/2017

Tổng thống Trump bắt tay Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc (T.J. Kirkpatrick / Bloomberg)

Tổng thống Trump đã gặp Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc vào tháng trước để thảo luận về các vấn đề thương mại và an ninh. Trong các tuyên bố công khai của họ về chuyến thăm, một chủ đề được rút ngắn lại: nhân quyền.

Đây là một sai sót rõ ràng. Việt Nam có một lịch sử lâu dài về việc trấn áp bất đồng chính kiến ​​và đàn áp các nhà hoạt động chính trị. Báo cáo Nhân quyền Việt Nam năm 2016 của Bộ Ngoại giao đã gọi đất nước này là một “quốc gia độc tài”. Tổ chức Freedom House đánh giá nó ở mức thấp nhất có thể về các quyền chính trị và phân loại nó là “không tự do.”

Theo Tổ chức Theo dõi Nhân quyền, việc đàn áp có thể đã trở nên tồi tệ hơn trong hai năm qua. Sau một thời gian ngắn cải thiện vào năm 2014 và 2015 - trong khi Việt Nam đang đàm phán các hiệp định thương mại với Hoa Kỳ - số lượng người bị truy tố và kết án vì các tội phạm chính trị đã tăng lên. Điều này xảy ra đồng thời với sự gia tăng các cuộc tấn công bạo lực chống lại các nhà hoạt động và blogger, những người đã lên tiếng chống lại đường lối của đảng. Một số vụ hành hung được cho là đã diễn ra bên trong đồn cảnh sát hoặc tại các không gian công cộng vào ban ngày. Tổ chức Theo dõi Nhân quyền tin rằng phần lớn các trường hợp này chưa được điều tra.

Bất chấp những báo cáo này, tuyên bố chung được Nhà Trắng đưa ra sau chuyến thăm đã ca ngợi Việt Nam “nỗ lực không ngừng trong việc hoàn thiện hệ thống luật pháp nhằm bảo vệ và thúc đẩy quyền con người tốt hơn cho mọi người.” Điều đó thật buồn cười; Việt Nam đã làm điều ngược lại. Mặc dù Quốc hội Việt Nam đã có một số nhượng bộ về nhân quyền trong bộ luật tố tụng hình sự năm 2015, nhưng việc sửa đổi bộ luật hình sự cùng năm đó đã hạn chế thêm quyền tự do ngôn luận. Những lời kêu gọi từ người dân và xã hội dân sự bãi bỏ hoặc sửa đổi các điều khoản này đã rơi vào tai điếc, và chỉ trong tuần này, Quốc hội nước này đã thông qua một phiên bản khác của bộ luật hình sự thậm chí còn hà khắc hơn. Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP), mà chính quyền Obama đã đàm phán với Việt Nam và các quốc gia khác, sẽ tạo động lực để chế độ cộng sản giảm bớt sự đàn áp của nó. Nhưng ông Trump đã từ bỏ thỏa thuận đó, và khi không công khai nêu ra những vấn đề này vào tháng 5, ông đã bỏ lỡ một cơ hội khác.

Các thành viên của Quốc hội Mỹ từ cả hai phía đã nêu lên những lo ngại về việc Việt Nam vi phạm nhân quyền, cho thấy sự bất cẩn của chính quyền hành pháp không đại diện cho các giá trị của Mỹ. Bộ Ngoại giao nên lưu ý và lên tiếng ủng hộ những nhà hoạt động ủng hộ dân chủ trước nguy cơ cá nhân nghiêm trọng.

oOo

Bài 4: Ở Việt Nam, nói sự thật là tội ‘tuyên truyền’

In Vietnam, telling the truth is criminal ‘propaganda’

21/10/2016

Cảnh sát chặn đường đến Tòa án Nhân dân Tối cao trước phiên xử phúc thẩm một blogger nổi tiếng của Việt Nam. (Nguyễn Tiến Thịnh / Reuters)

Tháng 5 này, trong chuyến thăm Việt Nam, Tổng thống Obama tuyên bố dỡ bỏ lệnh cấm vận bán vũ khí sát thương cho Hà Nội như một phần trong nỗ lực bình thường hóa quan hệ sau Chiến tranh Việt Nam. Trong khi kỷ niệm quan hệ kinh tế và an ninh ngày càng sâu sắc của Việt Nam với Hoa Kỳ, ông Obama cảnh báo rằng để thực sự vượt lên, nước này cần tôn trọng quyền tự do ngôn luận, hội họp và tôn giáo. Ông nói: “Vẫn có những người cảm thấy rất khó để tập hợp và tổ chức một cách hòa bình xung quanh các vấn đề mà họ quan tâm sâu sắc.”

Rõ ràng những hành động gần đây của Việt Nam cho thấy những người cầm quyền ở Hà Nội không tin rằng họ phải chú ý đến lời khuyên của ông Obama. Vào ngày 7 tháng 10, họ tuyên bố rằng nhóm ủng hộ dân chủ Việt Tân có trụ sở tại California, hay Đảng Cải cách Việt Nam, là một tổ chức khủng bố và cảnh báo sẽ trừng phạt nghiêm khắc đối với bất kỳ ai liên hệ với tổ chức này. Nhóm này, tự mô tả mình là một “tổ chức ủng hộ dân chủ hoạt động để thúc đẩy công bằng xã hội và nhân quyền thông qua các biện pháp bất bạo động”, cho biết đây là lần đầu tiên nhóm được chính thức chỉ định là khủng bố theo luật pháp Việt Nam. Ba thành viên của nhóm đang thụ án tù dài hạn vì viết blog và tổ chức cộng đồng của họ.

Vào ngày 10 tháng 10, công an tỉnh Khánh Hòa - Nam Trung Bộ đã bắt giữ một blogger nổi tiếng, Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, 37 tuổi, người viết dưới bút danh Mẹ Nấm. Cô là đồng sáng lập của một mạng lưới các blogger độc lập, những người thường thấy mình đứng trong ống ngắm của một chế độ kiểm soát chặt chẽ các phương tiện truyền thông tin tức và không dung thứ cho những bất đồng chính kiến. Đài Á Châu Tự Do dẫn lời mạng lưới phản đối rằng bà Quỳnh là một “nhà hoạt động đã vận động cho nhân quyền, cải thiện điều kiện sống cho người dân và chủ quyền trong nhiều năm.”

Gần đây nhất, bà Quỳnh đã viết nhiều blog về vụ tràn hóa chất vào tháng 4 đã tàn phá sinh vật biển và khiến ngư dân và công nhân ngành du lịch ở bốn tỉnh mất việc làm. Vào tháng 6, một công ty thuộc sở hữu của Đài Loan thừa nhận họ phải chịu trách nhiệm về sự ô nhiễm và cam kết sẽ làm sạch nó, nhưng sự cố tràn dầu đã gây ra các cuộc phản đối của người Việt Nam, những người chỉ trích chính phủ đã im lặng về nguyên nhân của sự cố tràn dầu ngay từ đầu và sau đó không cung cấp thông tin về các mối nguy hiểm đối với sức khỏe và môi trường. Nhiều cuộc biểu tình đã được huy động trên Facebook.

Khi bị tạm giữ, cô Quỳnh bị cáo buộc có hành vi “tuyên truyền” chống nhà nước. Một tuyên bố của cảnh sát cho biết cô đã đăng một báo cáo tổng hợp 31 trường hợp dân thường chết trong sự giam giữ của cảnh sát, cho thấy "sự thù địch đối với lực lượng cảnh sát."

Khi ông Obama đến thăm vào tháng 5, rõ ràng là hợp tác an ninh và bình thường hóa quan hệ đang là vấn đề nóng bỏng khi Hoa Kỳ và Việt Nam đối mặt với một Trung Quốc ngày càng hung hăng. Đáng chú ý là Việt Nam cũng đồng ý với các cải cách kinh tế và lao động theo yêu cầu của Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Nhưng những điều này là không đủ. Việt Nam cũng phải cho người dân tự do viết blog, phản đối và lên tiếng mà không sợ hãi.