Biden: Tại sao Mỹ lại phải lãnh đạo

Biden vận động ở Elkader, Iowa, tháng 12 năm 2019 (Calla Kessler / The New York Times)

Giải cứu chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ thời hậu Trump.

Joseph R. Biden, Jr.

Tạp chí Foreign Affairs

Số Tháng 3 / Tháng 4 năm 2020

Dịch bởi: Người Mỹ Gốc Việt

Theo mọi thước đo, uy tín và ảnh hưởng của Hoa Kỳ trên thế giới đã giảm sút kể từ khi Tổng thống Barack Obama và tôi rời chức vụ vào ngày 20 tháng 1 năm 2017. Tổng thống Donald Trump đã coi thường, hạ thấp và trong một số trường hợp đã bỏ rơi các đồng minh và đối tác của Hoa Kỳ. Ông ta đã kích động các chuyên gia tình báo, nhà ngoại giao và quân đội của chúng ta. Ông ta đã khuyến khích các đối thủ của chúng ta và lãng phí các lợi thế của chúng ta để đối đầu với các thách thức an ninh quốc gia từ Triều Tiên đến Iran, từ Syria đến Afghanistan đến Venezuela, mà thực tế chẳng được cái gì. Ông đã phát động các cuộc chiến tranh thương mại thiếu cân nhắc, chống lại bạn bè cũng như kẻ thù của Hoa Kỳ, đang gây tổn hại cho tầng lớp trung lưu Hoa Kỳ. Ông đã thoái vị vai trò lãnh đạo của Hoa Kỳ trong việc huy động hành động tập thể để đối phó với các mối đe dọa mới, đặc biệt là những mối đe dọa độc nhất trong thế kỷ này. Sâu xa nhất, ông đã quay lưng lại với những giá trị dân chủ đã mang lại sức mạnh cho quốc gia và thống nhất chúng ta với tư cách là một dân tộc.

Trong khi đó, những thách thức toàn cầu mà Hoa Kỳ phải đối mặt - từ biến đổi khí hậu và di cư ồ ạt đến bước nhảy công nghệ và các bệnh truyền nhiễm - ngày càng phức tạp và cấp bách hơn, trong khi sự phát triển nhanh chóng của chủ nghĩa độc tài, chủ nghĩa dân tộc và chủ nghĩa phi tự do đã làm suy yếu khả năng của chúng ta để chung sức đối phó chúng. Các nền dân chủ - bị tê liệt bởi chế độ siêu đảng phái, bị cản trở bởi tham nhũng, bị đè nặng bởi bất bình đẳng cực đoan - đang gặp khó khăn hơn trong việc mang lại lợi ích cho người dân của họ. Niềm tin vào các thể chế dân chủ bị giảm sút. Nỗi sợ về Kẻ khác đang dâng lên. Và hệ thống quốc tế mà Hoa Kỳ đã xây dựng rất cẩn thận đang dần tan rã. Trump và những kẻ mị dân trên khắp thế giới đang dựa vào những lực lượng này cho lợi ích cá nhân và chính trị của họ.

Tổng thống tiếp theo của Hoa Kỳ sẽ phải giải quyết vấn đề thế giới như vào thời điểm tháng 1 năm 2021 và việc nhặt các mảnh vỡ sẽ là một nhiệm vụ to tát. Người đó sẽ phải cứu vãn danh tiếng của chúng ta, xây dựng lại niềm tin vào sự lãnh đạo của chúng ta, và vận động đất nước của chúng ta và các đồng minh của chúng ta để nhanh chóng đáp ứng những thách thức mới. Sẽ không có nhiều thời gian để phung phí.

Nên tìm hiểu thông tin.

Với tư cách là tổng thống, tôi sẽ thực hiện các bước ngay lập tức để đổi mới nền dân chủ và liên minh của Hoa Kỳ, bảo vệ tương lai kinh tế của Hoa Kỳ và một lần nữa đưa nước Mỹ dẫn đầu thế giới. Đây không phải là thời điểm để sợ hãi. Đây là thời điểm để khai thác sức mạnh và sự táo bạo đã đưa chúng ta đến chiến thắng trong hai cuộc chiến tranh thế giới và đánh sập Bức màn sắt.

Chiến thắng của dân chủ và chủ nghĩa tự do trước chủ nghĩa phát xít và chế độ chuyên quyền đã tạo ra thế giới tự do. Nhưng cuộc tranh này không chỉ xác định quá khứ của chúng ta. Nó cũng sẽ xác định tương lai của chúng ta.

ĐỔI MỚI D N CHỦ Ở NỘI ĐỊA

Trước hết, chúng ta phải sửa chữa và phục hồi nền dân chủ của chính chúng ta, ngay khi chúng ta củng cố liên minh các nền dân chủ đồng hành với chúng ta trên toàn thế giới. Khả năng của Hoa Kỳ để trở thành động lực cho sự tiến bộ trên thế giới và huy động hành động tập thể bắt đầu từ trong nước. Đó là lý do tại sao tôi sẽ làm lại hệ thống giáo dục của chúng ta để cơ hội trong cuộc sống của một đứa trẻ không bị quyết định bởi mã vùng hay chủng tộc của chúng, cải cách hệ thống tư pháp hình sự để loại bỏ sự chênh lệch bất bình đẳng và chấm dứt nạn giam giữ hàng loạt, khôi phục Đạo luật Quyền bỏ phiếu để đảm bảo rằng tất cả mọi người đều có thể được lắng nghe và trả lại sự minh bạch và trách nhiệm giải trình cho chính phủ của chúng ta.

Nhưng dân chủ không chỉ là nền tảng của xã hội Mỹ. Nó cũng là nguồn sức mạnh của chúng ta. Nó củng cố và tăng cường khả năng lãnh đạo của chúng ta để giữ chúng ta an toàn trên thế giới. Đó là động cơ của sự khéo léo thúc đẩy sự thịnh vượng kinh tế của chúng ta. Đó là cốt lõi của ý niệm chúng ta là ai và chúng ta nhìn thế giới như thế nào — và thế giới nhìn chúng ta như thế nào. Nó cho phép chúng ta tự sửa sai và tiếp tục phấn đấu để đạt được lý tưởng của mình theo thời gian.

Với tư cách là một quốc gia, chúng ta phải chứng minh cho thế giới thấy rằng Hoa Kỳ đã sẵn sàng để dẫn đầu trở lại — không chỉ bằng tấm gương sức mạnh của chúng ta mà còn bằng sức mạnh của tấm gương của chúng ta. Để đạt được mục tiêu đó, với tư cách là tổng thống, tôi sẽ thực hiện các bước quyết định để làm mới các giá trị cốt lõi của chúng tôi. Tôi sẽ ngay lập tức đảo ngược các chính sách tàn nhẫn và vô nghĩa của chính quyền Trump đã ngăn cách cha mẹ khỏi con cái của họ ở biên giới của chúng ta; chấm dứt các chính sách tị nạn bất lợi của Trump; chấm dứt lệnh cấm đi lại; ra lệnh xem xét Tình trạng được Bảo vệ Tạm thời đối với các nhóm dân cư dễ bị tổn thương; và đặt số lượng người tị nạn hàng năm của chúng ta là 125.000 người, và tìm cách nâng cao con số này theo thời gian, tương xứng với trách nhiệm và giá trị của chúng ta. Tôi sẽ tái khẳng định lệnh cấm tra tấn và khôi phục tính minh bạch hơn trong các hoạt động quân sự của Hoa Kỳ, bao gồm các chính sách được thiết lập dưới thời chính quyền Obama-Biden để giảm thương vong dân sự. Tôi sẽ khôi phục trọng tâm của toàn chính phủ vào việc nâng đỡ phụ nữ và thiếu nữ trên khắp thế giới. Và tôi sẽ đảm bảo rằng Nhà Trắng một lần nữa là người bảo vệ vĩ đại — không phải kẻ tấn công chính — của các trụ cột và thể chế cốt lõi của các giá trị dân chủ của chúng ta, từ việc tôn trọng tự do báo chí, đến bảo vệ và đảm bảo quyền bầu cử thiêng liêng, để duy trì độc lập tư pháp. Những thay đổi này chỉ là một sự khởi đầu, một món đặt cọc trong ngày đầu tiên từ cam kết của chúng tôi rằng sẽ sống theo các giá trị dân chủ tại nội địa.

Trong tư cách quốc gia, chúng ta phải chứng minh cho thế giới thấy rằng Hoa Kỳ đã sẵn sàng để dẫn đầu trở lại.

Tôi sẽ thực thi luật pháp Hoa Kỳ mà không nhắm mục tiêu vào các cộng đồng cụ thể, vi phạm thủ tục tố tụng hoặc chia rẽ các gia đình, như Trump đã làm. Tôi sẽ bảo vệ biên giới của chúng ta trong khi đảm bảo phẩm giá của người di cư và duy trì quyền xin tị nạn hợp pháp của họ. Tôi đã đưa ra kế hoạch phác thảo chi tiết các chính sách này và mô tả cách Hoa Kỳ sẽ tập trung vào các nguyên nhân gốc rễ thúc đẩy người di cư kéo đến biên giới Tây Nam của chúng ta. Với tư cách là phó tổng thống, tôi đã bảo đảm sự ủng hộ của lưỡng đảng cho chương trình viện trợ 750 triệu đô la để hỗ trợ các cam kết từ các nhà lãnh đạo El Salvador, Guatemala và Honduras để đối phó tham nhũng, bạo lực và nghèo đói đặc hữu vốn đã khiến người dân phải rời bỏ quê nhà cửa của họ. An ninh đã được cải thiện và dòng di cư bắt đầu giảm ở các nước như El Salvador. Với tư cách là tổng thống, tôi sẽ xây dựng tiếp trên sáng kiến ​​đó với một chiến lược khu vực toàn diện 4 năm, trị giá 4 tỷ đô la, yêu cầu các nước đóng góp nguồn lực của mình và thực hiện những cải cách đáng kể, cụ thể, và có thể kiểm chứng được.

Tôi cũng sẽ thực hiện các bước để giải quyết vấn đề tự ăn chia, xung đột lợi ích, tiền bạc đen tối và tham nhũng quyền hành đang phục vụ các chương trình nghị sự hẹp hòi, tư nhân hoặc nước ngoài và phá hoại nền dân chủ của chúng ta. Điều đó bắt đầu bằng việc đấu tranh đòi sửa đổi hiến pháp để loại bỏ hoàn toàn đô la tư nhân khỏi các cuộc bầu cử liên bang. Ngoài ra, tôi sẽ đề xuất một đạo luật nhằm tăng cường các ngăn cấm đối với công dân hoặc chính phủ nước ngoài cố gắng gây ảnh hưởng đến các cuộc bầu cử liên bang, tiểu bang hoặc địa phương của Hoa Kỳ và chỉ đạo một cơ quan độc lập mới - Ủy ban Đạo đức Liên bang - để đảm bảo thực thi mạnh mẽ và thống nhất luật này và các luật chống tham nhũng khác. Sự thiếu minh bạch trong hệ thống tài chính chiến dịch của chúng ta, kết hợp với hoạt động rửa tiền ở nước ngoài trên diện rộng, tạo ra một sự dễ thương tổn đáng kể. Chúng ta cần phải đóng những kẽ hở làm băng hoại nền dân chủ của chúng ta.

Sau khi thực hiện những bước thiết yếu này để củng cố nền tảng dân chủ của Hoa Kỳ và truyền cảm hứng cho hành động ở những nước khác, tôi sẽ mời các nhà lãnh đạo dân chủ đồng nghiệp của tôi trên khắp thế giới đưa việc củng cố dân chủ trở lại chương trình nghị sự toàn cầu. Ngày nay, nền dân chủ đang chịu nhiều áp lực hơn bất kỳ thời điểm nào kể từ những năm 1930. Tổ chức Freedom House đã báo cáo rằng trong số 41 quốc gia liên tục được xếp hạng “tự do” từ năm 1985 đến 2005, 22 quốc gia đã bị ghi nhận có sự suy giảm thực sự về tự do trong 5 năm qua.

Từ Hồng Kông đến Sudan, Chile đến Lebanon, người dân một lần nữa nhắc nhở chúng ta về khao khát chung về nền quản trị trung thực và sự ghê tởm phổ biến đối với tham nhũng. Một đại dịch tham nhũng ngấm ngầm đang thúc đẩy sự áp bức, bào mòn nhân phẩm và trang bị cho các nhà lãnh đạo độc tài một công cụ mạnh mẽ để chia rẽ và làm suy yếu các nền dân chủ trên toàn thế giới. Tuy nhiên, khi các nền dân chủ trên thế giới hướng về Hoa Kỳ để đại diện cho các giá trị đoàn kết đất nước — để thực sự dẫn đầu thế giới tự do. Trump dường như ở bên phía khác, coi thường những kẻ chuyên quyền trong khi tỏ ra coi thường những người dân chủ. Bằng cách chủ trì chính quyền tham nhũng nhất trong lịch sử Hoa Kỳ hiện đại, ông đã trao giấy phép cho  kẻ độc tài tham nhũng (nguyên văn: kleptocrat) ở khắp mọi nơi.

Một người biểu tình ở Beirut, Lebanon, tháng 1 năm 2020 (Ảnh: Mohamed Azakir / Reuters)

Trong năm đầu tiên tôi nắm quyền, Hoa Kỳ sẽ tổ chức và chủ trì Hội nghị thượng đỉnh toàn cầu về Dân chủ để đổi mới tinh thần và mục đích chung của các quốc gia trong thế giới tự do. Nó sẽ tập hợp các nền dân chủ trên thế giới lại với nhau để củng cố các thể chế dân chủ của chúng ta, trung thực đối đầu với các quốc gia đang đi lùi và xây dựng một chương trình nghị sự chung. Dựa trên mô hình thành công được thiết lập dưới thời chính quyền Obama-Biden với Hội nghị Thượng đỉnh An ninh Hạt nhân, Hoa Kỳ sẽ ưu tiên các kết quả bằng cách thúc đẩy các cam kết quan trọng của quốc gia mới trong ba lĩnh vực: chống tham nhũng, chống lại chủ nghĩa độc tài và thúc đẩy nhân quyền ở quốc gia của họ và ở nước ngoài. Như một cam kết của Hoa Kỳ với hội nghị thượng đỉnh, tôi sẽ ban hành một chỉ thị chính sách của tổng thống nhằm xác định việc chống tham nhũng là lợi ích an ninh quốc gia cốt lõi và trách nhiệm dân chủ, và tôi sẽ dẫn đầu các nỗ lực quốc tế nhằm mang lại sự minh bạch cho hệ thống tài chính toàn cầu, tấn công những thiên đường thuế bất hợp pháp, thu giữ tài sản bị đánh cắp, và gây khó khăn hơn cho những kẻ lãnh đạo ăn cắp từ nhân dân họ và đem giấu sau những công ty bình phong ẩn danh.

Hội nghị thượng đỉnh vì Dân chủ cũng sẽ bao gồm các tổ chức xã hội dân sự từ khắp nơi trên thế giới đứng trên tiền tuyến bảo vệ nền dân chủ. Và các thành viên hội nghị thượng đỉnh sẽ đưa ra lời kêu gọi hành động đối với khu vực tư nhân, bao gồm các công ty công nghệ và những người khổng lồ truyền thông xã hội, buộc phải nhận ra trách nhiệm và sự quan tâm lớn của họ trong việc bảo tồn xã hội dân chủ và bảo vệ quyền tự do ngôn luận. Đồng thời, tự do ngôn luận không thể coi là giấy phép cho các công ty công nghệ và truyền thông xã hội tạo điều kiện cho việc lan truyền những lời nói dối ác ý. Các công ty đó phải hành động để đảm bảo rằng các công cụ và nền tảng của họ không trao quyền cho nhà nước giám sát, tước đoạt quyền riêng tư, tạo điều kiện cho đàn áp ở Trung Quốc và các nơi khác, truyền bá thù hận và thông tin sai lệch, thúc đẩy mọi người bạo lực hoặc dễ bị lạm dụng khác.

CHÍNH SÁCH ĐỐI NGOẠI CHO TẦNG LỚP TRUNG LƯU

Thứ hai, chính quyền của tôi sẽ trang bị cho người Mỹ để giúp họ thành công trong nền kinh tế toàn cầu — với một chính sách đối ngoại cho tầng lớp trung lưu. Để giành chiến thắng trong cuộc cạnh tranh cho tương lai chống lại Trung Quốc hoặc bất kỳ ai khác, Hoa Kỳ phải nâng cao lợi thế sáng tạo của mình và đoàn kết sức mạnh kinh tế của các nền dân chủ trên toàn thế giới để chống lại các hành vi lạm dụng kinh tế và giảm bất bình đẳng.

An ninh kinh tế là an ninh quốc gia. Chính sách thương mại của chúng ta phải bắt đầu ở nội địa, bằng cách củng cố tài sản lớn nhất của chúng ta - tầng lớp trung lưu của chúng ta - và đảm bảo rằng mọi người đều có thể chia sẻ thành công của đất nước, bất kể chủng tộc, giới tính, mã vùng, tôn giáo, khuynh hướng tình dục hoặc khuyết tật. Điều đó sẽ đòi hỏi những khoản đầu tư to lớn vào cơ sở hạ tầng của chúng ta — băng thông rộng, đường cao tốc, đường sắt, mạng lưới năng lượng, thành phố thông minh — và giáo dục. Chúng ta phải cung cấp cho mọi sinh viên những kỹ năng cần thiết để có được một công việc tốt trong thế kỷ XXI; đảm bảo mọi người Mỹ đều được tiếp cận với dịch vụ chăm sóc y tế chất lượng, giá cả phải chăng; nâng mức lương tối thiểu lên 15 đô la một giờ; và dẫn đầu cuộc cách mạng nền kinh tế sạch để tạo mới thêm mười triệu việc làm tốt đẹp - bao gồm cả việc làm công đoàn - ở Hoa Kỳ.

Tôi sẽ coi đầu tư vào nghiên cứu và phát triển là nền tảng trong nhiệm kỳ tổng thống của mình, để Hoa Kỳ dẫn đầu lĩnh vực sáng tạo. Không có lý do gì chúng ta lại tụt hậu so với Trung Quốc hay bất kỳ ai khác khi nói đến năng lượng sạch, điện toán lượng tử, trí tuệ nhân tạo, công nghệ 5G, đường sắt tốc độ cao hay cuộc chạy đua ngăn chặn bệnh ung thư như chúng ta đã biết. Chúng ta có các viện đại học nghiên cứu lớn nhất trên thế giới. Chúng ta có một truyền thống mạnh mẽ về pháp quyền. Và quan trọng nhất, chúng ta có một lượng lớn những người lao động và những nhà sáng tạo phi thường, những người chưa bao giờ để đất nước chúng ta thất vọng.

Chính sách đối ngoại đối với tầng lớp trung lưu cũng sẽ hoạt động để đảm bảo các quy tắc của nền kinh tế quốc tế không bị gian lận chống lại Hoa Kỳ — bởi vì khi các doanh nghiệp Mỹ cạnh tranh trên một sân chơi công bằng, họ sẽ thắng. Tôi tin vào thương mại công bằng. Hơn 95% dân số thế giới sống bên ngoài biên giới của chúng ta — chúng ta muốn khai thác những thị trường đó. Chúng ta cần có khả năng xây dựng những thứ tốt nhất ở Hoa Kỳ và bán những thứ tốt nhất trên khắp thế giới. Điều đó có nghĩa là dỡ bỏ các rào cản thương mại đã khiến người Mỹ bị trừng phạt và chống lại sự trượt dốc nguy hiểm trên toàn cầu đối với chủ nghĩa bảo hộ mậu dịch. Đó là những gì đã xảy ra cách đây một thế kỷ, sau Thế chiến I — và nó làm trầm trọng thêm cuộc Đại suy thoái để rồi dẫn đến Thế chiến II.

Điều sai lầm để làm là rúc đầu vào cát và nói không với các giao dịch thương mại. Các quốc gia sẽ giao dịch với nhau dù có hoặc không có Hoa Kỳ. Câu hỏi là, Ai là người viết ra các quy tắc chi phối hoạt động thương mại? Ai sẽ đảm bảo rằng chúng bảo vệ người lao động, môi trường, sự minh bạch và mức lương của tầng lớp trung lưu? Hoa Kỳ, không phải Trung Quốc, nên dẫn đầu nỗ lực đó.

Với tư cách là tổng thống, tôi sẽ không tham gia bất kỳ hiệp định thương mại mới nào cho đến khi chúng ta đầu tư vào người Mỹ và trang bị cho họ để thành công trong nền kinh tế toàn cầu. Và tôi sẽ không đàm phán các thỏa thuận mới mà không có các nhà lãnh đạo lao động và môi trường tại bàn đàm phán theo một cách có ý nghĩa hoặc không bao gồm các điều khoản thực thi mạnh mẽ để giữ chân các đối tác của chúng ta với các thỏa thuận mà họ ký kết.

Trung Quốc là một thách thức đặc biệt. Tôi đã bỏ nhiều giờ với các nhà lãnh đạo của nó, và tôi hiểu những gì chúng ta đang chống lại. Trung Quốc đang chơi trò chơi dài hơi bằng cách mở rộng phạm vi toàn cầu, thúc đẩy mô hình chính trị của riêng họ và đầu tư vào các công nghệ của tương lai. Trong khi đó, Trump đã chỉ định hàng nhập khẩu từ các đồng minh thân cận nhất của Hoa Kỳ - từ Canada đến Liên minh châu u - là mối đe dọa an ninh quốc gia để rồi áp đặt các mức thuế gây tổn hại và liều lĩnh. Bằng cách cắt đứt chúng ta khỏi tầm ảnh hưởng kinh tế của các đối tác, Trump đã đánh què năng lực của đất nước chúng ta để đối phó với mối đe dọa kinh tế thực sự.

Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Bắc Kinh, tháng 12 năm 2013 (Ảnh: Pool New / Reuters)

Hoa Kỳ cần phải cứng rắn với Trung Quốc. Nếu Trung Quốc làm được theo cách của mình, họ sẽ tiếp tục cướp công nghệ và tài sản trí tuệ của Hoa Kỳ và các công ty Mỹ. Nó cũng sẽ tiếp tục sử dụng các khoản trợ cấp để mang lại cho các doanh nghiệp nhà nước một lợi thế không công bằng — và nâng cao vị thế thống trị các công nghệ và ngành công nghiệp trong tương lai.

Cách hiệu quả nhất để đối mặt với thách thức đó là xây dựng một mặt trận thống nhất gồm các đồng minh và đối tác của Hoa Kỳ để đối đầu với các hành vi lạm dụng và vi phạm nhân quyền của Trung Quốc, ngay cả khi chúng ta tìm cách hợp tác với Bắc Kinh về các vấn đề mà lợi ích của chúng ta hội tụ, chẳng hạn như biến đổi khí hậu, không phổ biến vũ khí hạt nhân, và an ninh y tế toàn cầu. Riêng phần mình, Hoa Kỳ đại diện cho khoảng một phần tư Tổng Sản lượng Nội địa (GDP) toàn cầu. Khi chúng ta tham gia cùng với các nền dân chủ khác, sức mạnh của chúng ta tăng lên gấp đôi. Trung Quốc không thể bỏ qua hơn một nửa nền kinh tế toàn cầu. Điều đó cho chúng ta đòn bẩy đáng kể để định hình các quy tắc đi đường về mọi thứ, từ môi trường đến lao động, thương mại, công nghệ và minh bạch, để chúng tiếp tục phản ánh các lợi ích và giá trị dân chủ.

QUAY LẠI VỊ TRÍ CHỦ TỌA

Chương trình nghị sự về chính sách đối ngoại của chính phủ Biden sẽ đặt Hoa Kỳ trở lại vị trí đầu bàn, ở vị trí hợp tác với các đồng minh và đối tác của mình để vận động hành động tập thể đối với các mối đe dọa toàn cầu. Thế giới không tự tổ chức. Trong 70 năm, Hoa Kỳ, dưới thời các tổng thống Dân chủ và Cộng hòa, đã đóng vai trò hàng đầu trong việc viết ra các quy tắc, xây dựng các thỏa thuận và làm sống động các thể chế hướng dẫn mối quan hệ giữa các quốc gia và thúc đẩy an ninh và thịnh vượng tập thể — cho đến thời Trump. Nếu chúng ta tiếp tục sự thoái thác trách nhiệm đó của ông ta, thì một trong hai điều sẽ xảy ra: hoặc ai đó sẽ thế chỗ Hoa Kỳ, nhưng không theo cách nào đó nâng cao lợi ích và giá trị của chúng ta, hoặc không ai làm, và hỗn loạn sẽ xảy ra sau đó. Dù thế nào thì điều đó cũng không tốt cho nước Mỹ.

Khả năng lãnh đạo của Mỹ không  nhầm lẫn; chúng ta đã phạm các sai lầm và các lỡ bước. Khá thông thường, chúng ta chỉ dựa vào sức mạnh của quân đội thay vì phát huy hết sức mạnh của mình. Hồ sơ chính sách đối ngoại tai hại của Trump nhắc nhở chúng ta mỗi ngày về những nguy cơ của một cách tiếp cận không cân bằng và không mạch lạc, cũng như một cách tiếp cận làm xấu và bôi nhọ vai trò của ngoại giao.

Tôi sẽ không bao giờ ngần ngại bảo vệ người dân Mỹ, kể cả khi cần thiết, bằng cách sử dụng vũ lực. Trong tất cả các vai trò mà một tổng thống Hoa Kỳ phải đảm nhận, không có vai trò nào quan trọng hơn vai trò của tổng tư lệnh. Hoa Kỳ có quân đội mạnh nhất trên thế giới, và với tư cách là tổng thống, tôi sẽ đảm bảo rằng nó vẫn như vậy, thực hiện các khoản đầu tư cần thiết để trang bị cho quân đội của chúng ta cho những thách thức của thế kỷ này, mà không phải là cuối cùng. Nhưng sử dụng vũ lực nên là biện pháp cuối cùng, không phải là đầu tiên. Nó chỉ nên được sử dụng để bảo vệ lợi ích quan trọng của Hoa Kỳ, khi mục tiêu rõ ràng và có thể đạt được, và với sự đồng thuận dựa vào hiểu biết của người dân Hoa Kỳ.

Đã quá hạn để chấm dứt những cuộc chiến tranh dai dẳng, vốn đã tốn không biết bao nhiêu xương máu và tài lực của Hoa Kỳ. Như tôi đã lập luận từ lâu, chúng ta nên đưa phần lớn quân đội của mình trở về nhà sau các cuộc chiến ở Afghanistan và Trung Đông và xác định rõ nhiệm vụ của mình là đánh bại al Qaeda và Nhà nước Hồi giáo (hay ISIS). Chúng ta cũng nên chấm dứt ủng hộ cuộc chiến do Ả Rập Xê-út dẫn đầu ở Yemen. Chúng ta phải duy trì sự tập trung vào chống khủng bố, trên toàn thế giới và ở quê nhà, nhưng việc đắm mình trong những cuộc xung đột không thể giải quyết sẽ làm chúng ta cạn kiệt khả năng lãnh đạo các vấn đề khác mà chúng ta cần chú ý, và nó ngăn cản chúng ta xây dựng lại các công cụ khác của quyền lực Mỹ.

Quân đội Hoa Kỳ tại Afghanistan, tháng 6 năm 2011 (Ảnh: Baz Ratner / Reuters)

Chúng ta có thể mạnh mẽ và thông minh cùng một lúc. Có một sự khác biệt lớn giữa các cuộc triển khai quy mô lớn, không hồi kết của hàng chục ngàn lính Mỹ tham chiến, mà phải được kết thúc, so với việc sử dụng vài trăm lính Lực lượng Đặc biệt và ưu thế tình báo để hỗ trợ các đối tác địa phương chống lại kẻ thù chung. Những sứ mệnh ở quy mô nhỏ hơn đó bền vững về mặt quân sự, kinh tế và chính trị, và chúng thúc đẩy lợi ích quốc gia.

Tuy nhiên, ngoại giao phải là công cụ đầu tiên của sức mạnh Mỹ. Tôi tự hào về những gì mà nền ngoại giao Mỹ đã đạt được dưới thời chính quyền Obama-Biden, từ việc thúc đẩy các nỗ lực toàn cầu để đưa hiệp định khí hậu Paris có hiệu lực, dẫn đầu phản ứng quốc tế nhằm chấm dứt sự bùng phát Ebola ở Tây Phi, đến việc đảm bảo ngăn chặn thỏa thuận đa phương mang tính bước ngoặt để ngăn Iran có được vũ khí hạt nhân. Ngoại giao không chỉ là một loạt những cái bắt tay và những bức ảnh. Nó là xây dựng và chăm sóc các mối quan hệ và làm việc để xác định các lĩnh vực lợi ích chung trong khi quản lý các điểm xung đột. Nó đòi hỏi tính kỷ luật, quy trình hoạch định chính sách chặt chẽ và đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm và được trao quyền. Với tư cách là tổng thống, tôi sẽ coi ngoại giao là công cụ chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ. Tôi sẽ tái đầu tư vào lực lượng ngoại giao mà chính quyền này đã làm rỗng ruột, và đặt chính sách ngoại giao Hoa Kỳ trở lại trong tay những chuyên gia chân chính.

Ngoại giao cũng đòi hỏi sự tín nhiệm, và Trump đã phá vỡ sự tín nhiệm của chúng ta. Trong việc thực hiện chính sách đối ngoại, và đặc biệt là trong thời kỳ khủng hoảng, lời nói của một quốc gia là tài sản quý giá nhất của quốc gia đó. Bằng cách rút khỏi hiệp ước này đến hiệp ước khác, từ bỏ chính sách này đến chính sách khác, tránh xa trách nhiệm của Hoa Kỳ và nói dối về các vấn đề lớn và nhỏ, Trump đã phá vỡ danh tiếng của Hoa Kỳ trên thế giới.

Ông cũng đã tách rời Hoa Kỳ khỏi các đồng minh dân chủ mà nước này cần nhất. Ông ta đã hạ gục liên minh NATO, coi nó như một cái lưới bảo vệ do Mỹ điều hành. Các đồng minh của chúng ta nên chia sẻ công bằng phần của họ, đó là lý do tại sao tôi tự hào về những cam kết mà chính quyền Obama-Biden đã đàm phán để đảm bảo rằng các thành viên NATO tăng chi tiêu quốc phòng của họ (một động thái mà Trump hiện giành như thành tích). Nhưng sự liên minh vượt trên đồng đô la và đồng xu; cam kết của Hoa Kỳ là thiêng liêng, không phải là giao dịch. NATO là trung tâm của nền an ninh quốc gia của Hoa Kỳ và nó là bức tường thành của lý tưởng dân chủ tự do — một liên minh của các giá trị, khiến nó lâu bền, đáng tin cậy và mạnh mẽ hơn nhiều so với quan hệ đối tác được xây dựng bằng ép buộc hoặc tiền mặt.

Với tư cách là tổng thống, tôi sẽ làm nhiều việc hơn là chỉ khôi phục các quan hệ đối tác lịch sử của chúng ta; Tôi sẽ dẫn đầu nỗ lực tái tạo lại hình ảnh của chúng cho thế giới mà chúng ta đang đối mặt ngày nay. Điện Kremlin lo ngại về một NATO mạnh, liên minh chính trị-quân sự hiệu quả nhất trong lịch sử hiện đại. Để chống lại sự hung hăng của Nga, chúng ta phải duy trì khả năng quân sự của liên minh sắc bén đồng thời mở rộng khả năng đối phó với các mối đe dọa phi truyền thống, chẳng hạn như tham nhũng vũ khí hóa, thông tin sai lệch và trộm cắp mạng. Chúng ta phải áp đặt những cái giá thực sự đối với Nga vì những vi phạm chuẩn mực quốc tế của nước này và đứng về phía xã hội dân sự Nga, khi họ đã dũng cảm đứng lên hết lần này đến lần khác chống lại chế độ độc tài chuyên chế của Tổng thống Vladimir Putin.

Làm việc một cách hợp tác với các quốc gia khác có cùng giá trị và mục tiêu của chúng ta không khiến Hoa Kỳ trở thành kẻ xấu. Nó làm cho chúng ta an toàn hơn và thành công hơn. Chúng ta khuếch đại sức mạnh của chính mình, mở rộng sự hiện diện của mình trên toàn cầu và tăng cường tác động của chúng ta trong khi chia sẻ trách nhiệm toàn cầu với các đối tác sẵn lòng. Chúng ta cần củng cố năng lực tập thể của mình với các nước bạn bè dân chủ ngoài Bắc Mỹ và Châu u bằng cách tái đầu tư vào các liên minh hiệp ước của chúng ta với Úc, Nhật Bản và Hàn Quốc, đồng thời tăng cường quan hệ đối tác từ Ấn Độ đến Indonesia để thúc đẩy các giá trị chung trong một khu vực sẽ xác định tương lai của Hoa Kỳ. Chúng ta cần duy trì cam kết vững chắc của mình đối với an ninh của Israel. Và chúng ta cần phải làm nhiều hơn nữa để hội nhập những người bạn của chúng ta ở Châu Mỹ Latinh và Châu Phi vào mạng lưới rộng lớn hơn của các nền dân chủ và nắm bắt cơ hội hợp tác ở những khu vực đó.

Để lấy lại niềm tin của thế giới, chúng ta sẽ phải chứng minh rằng Hoa Kỳ nói những gì nó ủng hộ và ủng hộ là những gì nó nói. Điều này đặc biệt quan trọng khi nói đến những thách thức sẽ xác định thời đại của chúng ta: biến đổi khí hậu, mối đe dọa mới của chiến tranh hạt nhân và công nghệ đột phá.

Hoa Kỳ phải dẫn đầu thế giới đối mặt với mối đe dọa hiện hữu mà chúng ta phải đối mặt - biến đổi khí hậu. Nếu chúng ta không hiểu đúng điều này, thì không có gì khác có nghĩa. Tôi sẽ thực hiện các khoản đầu tư lớn và khẩn cấp tại nội địa để đưa Hoa Kỳ đi đúng hướng để có một nền kinh tế năng lượng sạch với lượng khí thải ròng bằng không vào năm 2050. Quan trọng không kém, bởi vì Hoa Kỳ chỉ tạo ra 15% lượng khí thải toàn cầu, tôi sẽ thúc đẩy nền kinh tế của chúng ta và thẩm quyền đạo đức để thúc đẩy thế giới đi đến một hành động kiên quyết. Tôi sẽ tham gia lại thỏa thuận khí hậu Paris vào ngày đầu tiên của chính quyền Biden và sau đó triệu tập hội nghị thượng đỉnh của các nước phát thải carbon lớn trên thế giới, tập hợp các quốc gia để nâng cao tham vọng của họ và thúc đẩy tiến độ ngày càng nhanh hơn. Chúng ta sẽ thực hiện các cam kết có thể thực thi nhằm giảm lượng khí thải trong vận chuyển và hàng không toàn cầu, đồng thời chúng ta sẽ theo đuổi các biện pháp mạnh mẽ để đảm bảo các quốc gia khác không thể làm suy yếu kinh tế của Hoa Kỳ khi chúng ta đáp ứng các cam kết của chính mình. Điều đó bao gồm việc bắt buộc Trung Quốc - quốc gia thải carbon lớn nhất thế giới - ngừng trợ cấp xuất khẩu than và xuất khẩu ô nhiễm sang các quốc gia khác bằng cách tài trợ hàng tỷ đô la cho các dự án năng lượng hóa thạch bẩn thông qua Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường.

Về vấn đề không phổ biến vũ khí hạt nhân và an ninh hạt nhân, Hoa Kỳ không thể là một tiếng nói đáng tin cậy trong khi nó đang từ bỏ các thỏa thuận mà nó đã đàm phán. Từ Iran đến Triều Tiên, Nga đến Ả Rập Saudi, Trump đã khiến viễn cảnh phổ biến vũ khí hạt nhân, một cuộc chạy đua vũ trang hạt nhân mới và thậm chí cả việc sử dụng vũ khí hạt nhân trở nên dễ xảy ra hơn. Với tư cách là tổng thống, tôi sẽ tiếp tục cam kết của chúng ta trong việc kiểm soát vũ khí cho một kỷ nguyên mới. Thỏa thuận hạt nhân Iran lịch sử mà chính quyền Obama-Biden đàm phán đã ngăn chặn Iran có được vũ khí hạt nhân. Tuy nhiên, Trump đã vội vàng gạt thỏa thuận sang một bên, khiến Iran khởi động lại chương trình hạt nhân và trở nên khiêu khích hơn, làm tăng nguy cơ xảy ra một cuộc chiến thảm khốc khác trong khu vực. Tôi không ảo tưởng gì về chế độ Iran, chế độ đã gây bất ổn khắp Trung Đông, đàn áp dã man những người phản đối trong nước họ và giam giữ người Mỹ một cách vô lý. Nhưng có một cách thông minh để chống lại mối đe dọa mà Iran gây ra đối với lợi ích của chúng ta và một cách tự đánh bại - và Trump đã chọn cách sau. Việc sát hại Qasem Soleimani, chỉ huy Lực lượng Quds của Iran gần đây, đã loại bỏ một tác nhân nguy hiểm nhưng cũng làm dấy lên viễn cảnh về một chu kỳ bạo lực ngày càng leo thang trong khu vực, và nó đã khiến Tehran loại bỏ các giới hạn hạt nhân được thiết lập theo thỏa thuận hạt nhân. Tehran phải trở lại tuân thủ nghiêm ngặt thỏa thuận. Nếu nó làm được như vậy, tôi sẽ tham gia lại thỏa thuận và sử dụng cam kết mới của chúng ta về ngoại giao để làm việc với các đồng minh của chúng ta để củng cố và mở rộng nó, đồng thời đẩy lùi hiệu quả hơn các hoạt động gây bất ổn khác của Iran.

Với Triều Tiên, tôi sẽ trao quyền cho các nhà đàm phán của chúng ta và bắt đầu một chiến dịch phối hợp bền vững với các đồng minh của chúng ta và những người khác, bao gồm cả Trung Quốc, để thúc đẩy mục tiêu chung của chúng ta về một Triều Tiên phi hạt nhân hóa. Tôi cũng sẽ theo đuổi việc gia hạn hiệp ước START mới, một mỏ neo của sự ổn định chiến lược giữa Hoa Kỳ và Nga, và sử dụng nó làm nền tảng cho các thỏa thuận kiểm soát vũ khí mới. Và tôi sẽ thực hiện các bước khác để chứng minh cam kết của chúng ta trong việc giảm vai trò của vũ khí hạt nhân. Như tôi đã nói vào năm 2017, tôi tin rằng mục đích duy nhất của kho vũ khí hạt nhân của Hoa Kỳ là để răn đe — và nếu cần, trả đũa — một cuộc tấn công hạt nhân. Với tư cách là tổng thống, tôi sẽ nỗ lực để đưa niềm tin đó vào thực tế, với sự tham vấn của quân đội Hoa Kỳ và các đồng minh của Hoa Kỳ.

Khi nói đến công nghệ của tương lai, chẳng hạn như công nghệ 5G và trí tuệ nhân tạo, các quốc gia khác đang dành nguồn lực quốc gia để chi phối sự phát triển của họ và xác định cách chúng được sử dụng. Hoa Kỳ cần phải làm nhiều hơn nữa để đảm bảo rằng những công nghệ này được sử dụng để thúc đẩy nền dân chủ lớn hơn và sự thịnh vượng chung, chứ không phải để hạn chế tự do và cơ hội trong và ngoài nước. Ví dụ: chính quyền Biden sẽ tham gia cùng với các đồng minh dân chủ của Hoa Kỳ để phát triển mạng 5G an toàn, do khu vực tư nhân dẫn đầu, không để lại phía sau bất kỳ cộng đồng nào, nông thôn hoặc thu nhập thấp. Khi các công nghệ mới định hình lại nền kinh tế và xã hội của chúng ta, chúng ta phải đảm bảo rằng những động cơ tiến bộ này bị ràng buộc bởi luật pháp và đạo đức, như chúng ta đã làm ở những bước ngoặt công nghệ trước đây trong lịch sử và tránh một cuộc đua xuống tận đáy, nơi các quy tắc của thời đại kỹ thuật số được viết bởi Trung Quốc và Nga. Đã đến lúc Hoa Kỳ dẫn đầu trong việc tạo ra một tương lai công nghệ cho phép các xã hội dân chủ phát triển mạnh và sự thịnh vượng được chia sẻ rộng rãi.

Đây là những mục tiêu đầy tham vọng và không có cái nào trong số đó có thể đạt được nếu không có Hoa Kỳ - với sự đồng hành của các nền dân chủ - dẫn đầu. Chúng ta đang phải đối mặt với những kẻ thù, cả bên ngoài và bên trong, với hy vọng khai thác các khe nứt trong xã hội của chúng ta, phá hoại nền dân chủ của chúng ta, phá vỡ các liên minh của chúng ta và mang lại sự trở lại của một hệ thống quốc tế, nơi mà sức mạnh tạo nên lẽ phải. Câu trả lời cho mối đe dọa này là cởi mở nhiều hơn, chứ không phải ít hơn: nhiều tình bạn hơn, nhiều hợp tác hơn, nhiều liên minh hơn, nhiều dân chủ hơn.

CHUẨN BỊ ĐỂ DẪN ĐẦU

Putin muốn nói với chính mình và bất cứ ai khác mà ông có thể lừa để tin theo ông rằng ý tưởng tự do đã "lỗi thời". Nhưng ông ta làm như vậy vì ông ta sợ sức mạnh của nó. Không quân đội nào trên trái đất có thể sánh ngang với cách mà ý tưởng tự do được truyền tự do như luồng điện từ người này sang người khác, vượt qua biên giới, vượt qua ngôn ngữ và văn hóa, đồng thời đưa cộng đồng của những công dân bình thường trở thành những nhà hoạt động, tổ chức và thay đổi các tác nhân.

Một lần nữa chúng ta phải khai thác sức mạnh đó và tập hợp thế giới tự do để đáp ứng những thách thức mà thế giới ngày nay đang phải đối mặt. Nó đặt vào Hoa Kỳ để dẫn đường. Không có quốc gia nào khác có khả năng đó. Không có quốc gia nào khác được xây dựng trên ý tưởng đó. Chúng ta phải đấu tranh cho tự do và dân chủ, lấy lại uy tín của mình và nhìn với sự lạc quan và quyết tâm không ngừng đối với tương lai của chúng ta.

Nguyên bản tiếng Anh:

Why America Must Lead Again