Tổng thống sắp mãn nhiệm để lại một nền văn hóa chính trị bộ lạc, bất tin và đôi khi ảo tưởng.
07/12/2020
Dịch bởi: Người Mỹ Gốc Việtt
Về tác giả: Peter Wehner là cây viết đóng góp của The Atlantic và thành viên cấp cao tại Viện nghiên cứu bảo thủ Trung tâm Đạo đức và Chính sách Công
Barack Obama gần đây nói với đồng nghiệp Jeffrey Goldberg của tôi: “Chúng ta đang bước vào một cuộc khủng hoảng nhận thức luận.”
Cuộc khủng hoảng không bắt đầu với nhiệm kỳ tổng thống của Trump, nhưng nó nhanh chóng tăng tốc trong suốt nhiệm kỳ đó — và tình hình có chăng chỉ trở nên tồi tệ hơn sau cuộc bầu cử tổng thống.
Theo một cuộc thăm dò, 70% đảng viên Cộng hòa nói rằng họ không tin rằng cuộc bầu cử năm 2020 là tự do và công bằng. Theo một cuộc thăm dò khác, 77% những người ủng hộ Trump nói rằng Tổng thống đắc cử Joe Biden đã thắng vì gian lận. Và một cuộc thăm dò của Reuters / Ipsos cho thấy 68% đảng viên Đảng Cộng hòa nói rằng họ lo ngại rằng cuộc bầu cử năm 2020 là “gian lận” và chỉ 29% tin rằng Biden đã “thắng một cách chính đáng.” Hơn một nửa số đảng viên Đảng Cộng hòa nói Trump "đã thắng một cách chính đáng" nhưng cuộc bầu cử đã bị đánh cắp khỏi tay ông vì gian lận cử tri phổ biến ủng hộ Biden, những tuyên bố đầy ảo giác.
Đây có thể là di sản lâu dài nhất của Donald Trump — một nền văn hóa chính trị hư vô, một nền văn hóa bộ lạc, mất tin tưởng và đôi khi ảo tưởng, bơi trong các thuyết âm mưu. Kết quả là người Mỹ mất phương hướng và thất vọng, sợ hãi và thường tức giận với nhau.
Donald Trump không phát minh ra tin giả và thông tin sai lệch; chúng đã tồn tại trong phần lớn lịch sử loài người. Nhưng Trump — nhờ những kỹ năng đáng kể của mình trong lĩnh vực này, được hỗ trợ bởi mạng xã hội và tận dụng “sự phân rã sự thật” và sự nhạt nhoà lòng tin vào các nguồn thông tin thực tế — đã khai thác chúng hiệu quả hơn bất kỳ ai khác trong lịch sử nước Mỹ.
Jonathan Rauch, tác giả của cuốn sách sắp xuất bản Hiến pháp của tri thức: Sự bảo vệ của sự thật (The Constitution of Knowledge: A Defense of Truth), cho rằng “Không thể nghĩ ra được có ai khác trước Trump đã thực hiện loại chiến dịch thông tin sai lệch này từ Nhà Trắng chống lại công chúng Mỹ.” Kết quả là, chúng ta đang sống trong một thời đại được xác định bởi sự hỗn độn về nhận thức và sự hỗn loạn về tri thức, trong đó một phần lớn dân số chấp nhận những câu chuyện cổ tích và giả dối và coi chúng là “sự thật thay thế”.
Sự gian dối được Trump và phe cánh đưa ra hầu như không phổ thông, nhưng nó rất rộng rãi, đó là lý do tại sao việc đánh bại Trump là điều cần thiết nếu chúng ta muốn rời bỏ chủ nghĩa quan điểm như một lý thuyết diễn giải trong chính trị của chúng ta. Nhưng thực tế khách quan như một khái niệm - sự thật như một cái gì đó tồn tại độc lập với ảnh hưởng, không phụ thuộc vào lời tường thuật chủ quan, không phụ thuộc vào bất cứ điều gì mà thông tin độc đảng tuyên bố là đúng - đã bị thiệt hại nặng nề. Do đó, trong số những nhiệm vụ cấp bách nhất mà nước Mỹ đang phải đối mặt là củng cố sự coi trọng của chúng ta đối với cái mà Plato gọi là trí thức suy luận (episteme) thay vì trí thức thụ lãnh (doxa), kiến thức thực sự thay vì quan điểm, thực thay vì tưởng tượng.
Thông tin sai lệch phát triển mạnh mẽ trong một xã hội phân cực sâu sắc, mà nước Mỹ chắc chắn đang là như vậy. Tất nhiên, làm thế nào để xoá bỏ sự phân cực xã hội của chúng ta tự nó đã là một thách thức, đặc biệt là khi người Mỹ đã phải đối mặt với chiến dịch sai lệch thông tin không ngừng của Trump trong nửa thập niên qua. Với tư cách là tổng thống, Biden sẽ làm hạ nhiệt nền chính trị của chúng ta; bất kỳ người nào thay thế Trump sẽ làm. Nhưng Biden có vẻ đặc biệt phù hợp - tính cách ôn hòa và dựa trên nền tảng văn hóa chính trị đã hình thành nên ông ấy - để xoa dịu chính trị của chúng ta.
Tin rằng sự độc hại trong chính trị của chúng ta sẽ nhanh chóng và dễ dàng bị tiêu diệt sẽ là điều ngớ ngẩn; trên thực tế, trong một số thành phần, mọi thứ sẽ trở nên tồi tệ hơn. (Chúng tôi thấy điều này ở những người ủng hộ Trump, những người đang chuyển từ Fox News sang Newsmax và One America News vì Fox được coi là không đủ ủng hộ Trump, dù điều đó có vẻ đáng ngạc nhiên.) Nhưng việc không có một tổng thống mà mỗi sáng thức dậy đều nghĩ cách để chia rẽ người Mỹ trên vấn đề chủng tộc, vùng miền, và tôn giáo, theo giai cấp và đảng phái, sẽ là một nước đi đúng hướng.
Một cựu cố vấn của Tổng thống Bill Clinton đã nói với tôi rằng nếu Biden muốn vượt qua được điều đó, ông ấy nên tập trung vào các vấn đề thực tế, chẳng hạn như cơ sở hạ tầng, đồng thời tránh các đấu tranh không cần thiết về các vấn đề làm dấy lên cảm xúc của mọi người.
Tổng thống mới có thể đảm nhận một mục tiêu bảo thủ như ủng hộ việc nhận và chăm sóc con nuôi. Điểm chung có thể có về các chính sách như gói kích thích đại dịch, gắn mức lương tối thiểu theo lạm phát, giảm nghèo ở trẻ em bằng trợ cấp trẻ em, chống lại đại dịch thuốc phiện, mở rộng dịch vụ quốc gia, thực hiện nghỉ phép có lương, và thúc đẩy các chương trình đào tạo và học nghề cho công nhân. Về vấn đề nhập cư, một thỏa thuận có thể được thực hiện liên quan đến việc khôi phục chương trình DACA (Hành động Hoãn lại cho những người đến Mỹ lúc Tuổi thơ) và chương trình E-Verify. Thậm chí còn có cơ hội để tìm thấy điểm chung về quyền của người đồng tính nam và quyền tự do tôn giáo dưới hình thức Đạo luật Công bằng cho Tất cả.
Một cố vấn hàng đầu khác của Clinton, William Galston, gần đây lập luận rằng Biden sẽ là khôn ngoan khi không thúc đẩy Bộ Tư pháp của ông mở các cuộc điều tra về Trump có thể dẫn đến việc ông bị truy tố. Bổ nhiệm một ai đó vào chính quyền Biden như cựu Thống đốc Đảng Cộng hòa John Kasich, người đã tán thành Biden vào năm 2020, sẽ là một cử chỉ ấn tượng. Tổng thống đắc cử cũng có thể đề cử Michael Wear làm giám đốc Văn phòng Đối tác dựa trên Tín ngưỡng và Xóm giềng. Wear, người từng phục vụ trong chính quyền Obama, được tin cậy bởi các bên liên quan chủ yếu và các tiếng nói từ khắp các nhóm chính trị và tôn giáo theo một cách có giá trị đối với chính quyền.
Đảng Cộng hòa có thể không đáp lại những nỗ lực tiếp cận của Biden; những dấu hiệu ban đầu không đáng khích lệ. Tuy nhiên, Biden, với tư cách là tổng thống của tất cả mọi người, nên thử. Đó là một phần của trách nhiệm tổng thống và mô hình hóa cách tiếp cận tôn trọng, đặc biệt trong môi trường khô cằn này, sẽ là một hành động yêu nước. Chúng ta cần những cầu dao kết nối.
Nhưng tiếp cận chính trị, ngay cả khi thành công, vẫn chưa đủ. Hoa Kỳ sẽ không đảo ngược điều mà Rauch gọi là "ly khai nhận thức" cho đến khi các nền tảng truyền thông xã hội tuân thủ các tiêu chuẩn và chuẩn mực theo nhận thức.
Chúng tôi đã thấy những tiến bộ nhỏ nhưng có thể đo lường được trong bốn năm qua, với một số nền tảng truyền thông xã hội phổ biến nhất áp dụng các biện pháp để hạn chế thông tin sai lệch và tăng tính minh bạch. Ví dụ, Facebook đang xóa tất cả các tài khoản đại diện cho thuyết âm mưu QAnon. Twitter hiện sử dụng các nhãn cảnh báo về các tweet gây hiểu lầm, bao gồm cả của tổng thống. (Twitter có chính sách liêm chính của Công dân.) YouTube có các nguyên tắc cộng đồng.
Rauch gần đây đã viết trên tờ Persuasion: “Vào năm 2020, Hoa Kỳ đã làm tốt hơn năm 2016 trong việc chống lại những thông tin sai lệch trước bầu cử. Các phương tiện truyền thông truyền thống đã khôn ra trước những kẻ thao túng; mạng xã hội thu hẹp phạm vi các bài tuyên truyền; các học giả và nhà hoạt động trở nên khá hơn trong việc vạch trần các chiến dịch phối hợp; công chúng ngày càng sành sỏi hơn về sự dối trá. Tổng hợp lại, những điều đó và các biện pháp đối phó khác là một kỳ tích ấn tượng về sự thích nghi."
Trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta, những hành động tưởng như nhỏ nhặt, nếu có đủ nhiều người trong chúng ta thực sự thực hiện chúng, có thể tạo ra những điều kiện cho phép đất nước chúng ta một lần nữa có chung một thực tế. Tôi đã nghĩ đến những điều như mạo hiểm bên ngoài buồng dội âm của chúng ta để xây dựng mối quan hệ với những người nhìn thế giới khác với chúng ta. Chúng ta có thể tránh đưa ra những nhận xét khiêu khích không cần thiết, kể cả trên các nền tảng mạng xã hội. Và tất cả chúng ta có thể làm tốt hơn trong việc “tránh xa cảm xúc nóng bỏng của một cuộc trò chuyện”, như một người tôi biết đã nói.
Tôi không phải là người Pollyanna, tôi cũng không ảo tưởng rằng sự khác biệt sâu sắc sẽ biến mất vì mọi người thể hiện sự lịch sự đối với nhau. Tôi chỉ nói rằng nếu chúng ta có bất kỳ cơ hội nào để tái lập lại sự thật trên sàn đấu công cộng, thì việc ngụy tạo các lập luận và gửi các bài báo xác minh tính xác thực qua email cho những người mà chúng ta có sự khác biệt về chính trị — và tôi đã làm cả hai — là chưa đủ. Cần phải có một số mối liên hệ giữa con người với nhau, một số cách để trấn an người khác rằng họ không bị tấn công, một số cách để tạo niềm tin rằng người mà bạn đang tranh cãi không ghét bạn và thậm chí có thể quan tâm đến bạn. Chúng ta phải tìm cách gạt sang một bên, ít nhất là trong một thời gian, thanh kiếm và lá khiên của chúng ta.
Do đó, một trong những nhiệm vụ thiết yếu của thập niên này là xây dựng lại lòng tin ở nhau — và điều đó xảy ra tốt nhất giữa người với người, thường là ở cấp địa phương, một cuộc trò chuyện tại một thời điểm, một hành động hào phóng tại một thời điểm. Chúng ta cũng cần phải xây dựng lại niềm tin vào các tổ chức của mình, niềm tin hầu như đã suy giảm trong nhiều thập niên. Nhưng để điều này xảy ra, các tổ chức — chính phủ, truyền thông, học đường, thế giới doanh nghiệp, nhà thờ — phải hành động theo những cách mà chúng ta tin tưởng. Các tổ chức làm được càng nhiều, chúng ta càng có nhiều niềm tin và khi chúng ta càng có nhiều niềm tin, thì mầm mống của sự hoang tưởng, âm mưu và chủ nghĩa chủ quan càng ít có khả năng bén rễ, hoặc nếu có chăng, sẽ chỉ rất cạn. Nhưng ngay cả khi lòng tin vào nhau và các thể chế của chúng ta tăng lên và cảm giác xa lạ, e ngại và cô lập giảm đi, chúng ta vẫn sẽ phải vượt qua một thời gian hỗn loạn. Rất nhiều độc dược đã được tiêm vào dòng máu quốc gia của chúng ta.
George Orwell từng viết trong kiệt tác 1984: “Đảng đã bảo quý vị bác bỏ những bằng chứng tai nghe mắt thấy. Đó là mệnh lệnh cuối cùng, thiết yếu nhất của họ.”
Winston Smith chùng lòng khi nghĩ đến sức mạnh to lớn chống lại mình, sự dễ dàng mà bất kỳ trí thức Đảng nào có thể lật đổ ông trong cuộc tranh luận, những lập luận tinh vi mà ông sẽ không thể hiểu được, đừng nói là trả lời. Và dù rằng anh ấy đúng đắn! Họ đã sai và anh ấy đã đúng. Điều hiển nhiên, ngớ ngẩn và sự thật phải được bảo vệ. Chủ nghĩa sự thật là sự thật, hãy giữ lấy điều đó! Thế giới rắn tồn tại, quy luật của nó không thay đổi. Đá cứng, nước ẩm ướt, các vật thể không được hỗ trợ rơi về phía trung tâm trái đất. Với cảm giác anh đang nói chuyện với O’Brien, và cũng là anh đang đặt ra một tiên đề quan trọng, anh viết: Tự do là tự do nói rằng hai cộng hai tạo thành bốn. Nếu điều đó được cấp, tất cả những thứ khác sẽ theo sau.
Trong bốn năm dài, tiên đề quan trọng đó đã bị phủ nhận bởi tổng thống Hoa Kỳ và hầu hết mọi người trong đảng của ông. Nhưng tháng trước, hơn 80 triệu người Mỹ tuyên bố rằng đã quá đủ. Điều mà nhiều người trong số họ đã nói bằng lá phiếu của mình — điều tôi đang cố gắng nói với lá phiếu của mình — đó là đã đến lúc khẳng định lại rằng đá thực sự cứng, rằng nước thực sự ẩm ướt, rằng các vật thể không được hỗ trợ sẽ rơi về phía trung tâm Trái đất. Rằng hai cộng hai bằng bốn.
Chúng ta không nên tự đùa mình; công việc sửa chữa to lớn vẫn cần được thực hiện. Sự nắm giữ của Donald Trump đối với đảng của ông, một đảng đã trở thành một lực lượng chống lại thực tế, vẫn không bị thách thức, ít nhất là cho đến bây giờ. Và đối với một số người theo ông, tin rằng cuộc bầu cử đã bị gian lận và Trump đã bị cướp, bây giờ là lúc giải quyết, để trả thù chính xác, để đốt cháy ngôi làng.
Môn đồ Charlie Kirk của Trump, chủ tịch nhóm phong trào sinh viên Turning Point Hoa Kỳ, gần đây đã nói với người dẫn chương trình trò chuyện Eric Metaxas: “Giờ đây chúng ta đã bước vào một mùa chiến đấu ở đất nước mình. Sách vở Cựu ước đã cho chúng ta biết mọi thứ đều có mùa. Đây là một mùa chiến đấu.” Dân biểu Đảng Cộng hòa Paul Gosar đã gửi một dòng tweet kêu gọi những người ủng hộ tổng thống noi theo tấm gương của những người lính Nhật Bản đã tiếp tục chiến đấu nhiều thập niên sau khi Nhật Bản thua trận. Không thể làm gì ngay bây giờ để kết nối những người có tư duy này với thực tế; đó là một lời mời mà họ sẽ từ chối.
Tuy nhiên, trong vòng chưa đầy 50 ngày nữa, Donald Trump sẽ trở thành cựu tổng thống, và tầm quan trọng của điều đó khó có thể được phóng đại hơn. Đó là điều kiện cần nếu chúng ta muốn tìm cách thoát khỏi cuộc khủng hoảng nhận thức của mình, nếu không là một điều kiện đủ. Linh cảm của tôi, hoặc ít nhất là hy vọng của tôi, là sau khi trải qua thời gian thử thách mệt mỏi này, người Mỹ giờ đây hiểu rõ hơn rằng khi sự thật bị lật tẩy, rất nhiều điều có thể làm sáng tỏ, rằng sống trong dối trá có thể xé nát một quốc gia, và sống trong dối trá cũng có thể làm tan nát tâm hồn.
Nhưng cũng có một mặt khác, đó là, theo lời của John Keats, "Vẻ đẹp là sự thật, sự thật là vẻ đẹp." Ý nghĩa của dòng chữ rất khó nắm bắt, nhưng dường như Keats đang nói, ít nhất là theo một số nhà giải thích ý của ông, rằng sự thật không chỉ là một khái niệm triết học; nó cũng có chất lượng thẩm mỹ. Và bản thân vẻ đẹp gắn liền với sự thật, với sự siêu việt, với cách mọi thứ thực sự và chân thực. Sống một cuộc đời phù hợp với sự thật — đặc biệt là khi bảo vệ sự thật cần phải trả giá — là sống một cuộc đời chính trực và danh dự. Nhưng đó có phải là điều mà chúng ta nói về những ngày này không?
Có thể con đường thoát khỏi cuộc khủng hoảng nhận thức mà Barack Obama đã xác định chính xác không chỉ đơn giản, hoặc thậm chí chủ yếu, chạy xuyên qua lĩnh vực chính trị hoặc cải cách truyền thông xã hội, dù nó không kém quan trọng. Có lẽ con đường này đòi hỏi chúng ta phải sắp xếp tốt cuộc sống của mình, nhắc nhở bản thân và những người khác yêu những gì xứng đáng với tình yêu của chúng ta, và khẳng định rằng “một lời nói của sự thật sẽ vượt qua cả thế giới.” Chúng ta sẽ không đến đó vào ngày mai. Nhưng mỗi chúng ta đều có thể bắt đầu bước vào cuộc hành trình vào ngày mai, một cuộc hành trình thoát khỏi sương mù và bóng tối và hướng về vùng cao ngập nắng./.
Nguyên bản tiếng Anh:
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét