Thomas L. Friedman, New York Times
22/12/2020
Dịch bởi: Người Mỹ Gốc Việt
Khi nhiệm kỳ tổng thống của Trump bước vào hoàng hôn, trong hét la và đập phá, một trong những câu hỏi quan trọng nhất sẽ định hình nền chính trị Hoa Kỳ ở cấp địa phương, tiểu bang và quốc gia là: Liệu Donald Trump có thể duy trì sự gọng kìm sắt của mình đối với Đảng Cộng hòa một khi ông đã rời chức vụ?
Đây là những gì chúng ta biết chắc chắn: Ông ta đã cố thử và đang tích lũy một đống tiền mặt để làm điều đó. Và đây là những gì tôi dự đoán: Nếu Trump tiếp tục hạ thấp tính hợp pháp của nhiệm kỳ tổng thống của Joe Biden và đòi hỏi lòng trung thành đối với hành vi cực đoan của ông ta, đảng Cộng hòa hoàn toàn có thể rạn nứt - chia rẽ giữa những người Cộng hòa có nguyên tắc và những người Cộng hòa không nguyên tắc. Trump sau đó có thể đã dành cho nước Mỹ sự ưu ái lớn nhất có thể: kích thích sự ra đời của một đảng bảo thủ có nguyên tắc mới.
Ông già Noel, nếu ông đang lắng nghe, đó là điều tôi mong cho Giáng sinh này!
Suy nghĩ viển vông? Có lẽ. Nhưng đây là lý do tại sao điều đó không hoàn toàn viển vông: Nếu Trump từ chối công nhận chiến thắng của Biden và tiếp tục chê bai những người thuộc đảng Cộng hòa - và những người “cộng tác” với chính quyền mới - thì điều gì đó sẽ rạn nứt.
Sẽ ngày càng có áp lực đối với các đảng viên Cộng hòa nguyên tắc - những người như Mitt Romney, Lisa Murkowski và các thẩm phán, các quan chức dân cử và nhà lập pháp tiểu bang, những người đặt đất nước trước đảng phái và không chịu khuất phục theo yêu cầu của Trump - phải ly khai và bắt đầu một chính đảng bảo thủ của riêng họ.
Nếu điều đó xảy ra, những người Cộng hòa vô nguyên tắc theo Trump - như 126 thành viên Hạ viện đã tham gia với tổng chưởng lý Texas trong một vụ kiện đáng xấu hổ tại Tòa Tối cao Pháp viện nhằm vô hiệu hóa chiến thắng của Biden - có thể gặp khó khăn hơn khi để được bầu lại. Đó sẽ là một điều tốt theo đúng nghĩa của nó.
Quan trọng hơn, ngay cả khi chỉ một vài người bảo thủ có nguyên tắc tập hợp lại và tạo ra một chính đảng thứ ba trong Quốc hội, họ có thể sẽ là những kẻ tạo nên thế lực. Với việc Thượng viện rất cân bằng, những người ôn hoà ở mỗi bên đều có lợi thế đòn bẩy đáng kể.
Chúng ta vừa thấy điều đó với các cuộc đàm phán về dự luật cứu trợ, mà Trump, theo lẽ, hiện đang đe dọa sẽ hoàn tác nó. Đó là Nhóm các nhà giải quyết vấn đề lưỡng đảng tại Hạ viện - được liên kết bởi phong trào trung dung Không Gắn nhãn (No Labels) - và một nhóm thượng nghị sĩ lưỡng đảng không chính thức đã đưa ra thỏa thuận từ bên dưới lên.
Hãy tưởng tượng đảng Dân chủ trung-tả của Biden và những người bảo thủ trung-hữu có nguyên tắc làm việc cùng nhau để sửa chữa cơ sở hạ tầng, nhập cư, Obamacare hoặc khí hậu - mà không có Trump ở bên cạnh để làm gián đoạn bất kỳ tiến trình nào.
Suy nghĩ viển vông? Có lẽ. Nhưng một điều tôi học được từ việc theo dõi về Trung Đông là chỉ có một điều đáng tin cậy về những kẻ cực đoan - chúng không biết khi nào nên dừng lại. Vì vậy, cuối cùng, họ hầu như luôn đi qua vách đá, mang theo rất nhiều người.
Donald Trump là một người cực đoan chính trị. Ông ta không dừng lại ở đèn đỏ. Ông ta không tuân theo các chuẩn mực, đạo đức hay sự thật. Kết quả là, chiến dịch thông tin sai lệch to lớn của ông chống lại việc thắng cử của Biden và các cuộc tấn công của ông vào các văn phòng đảng Cộng hòa và phương tiện truyền thông cánh hữu sẽ không che giấu được những lời nói dối và thuyết âm mưu của ông, đã làm rạn nứt đảng này ở cấp tiểu bang ở những nơi như Georgia và Arizona.
Nó tạo ra sự khác biệt rõ ràng giữa những người theo Đảng Cộng hòa có nguyên tắc, những người đã chọn đặt các nghĩa vụ hiến pháp của họ trước lợi ích của Trump và những người vô nguyên tắc khác, những người quá hèn nhát để lên tiếng hoặc háo hức nhảy vào chiếc xe của chú hề Trump để tranh thủ sự ban phước của ông ta cho cuộc bầu cử tiếp theo của họ.
Hãy nghĩ về hai hình ảnh gần đây. Đầu tiên là của lãnh đạo thiểu số Hạ viện, Kevin McCarthy, vào ngày 15 tháng 12, đi ngang qua một phóng viên CNN đang hỏi ông ta một câu đơn giản: Liệu ông ta có thừa nhận rằng Joe Biden là tổng thống đắc cử không? McCarthy quá hèn nhát hoặc quá vô nguyên tắc để trả lời.
Nếu bạn là một nhà lập pháp của Đảng Cộng hòa, bạn có thực sự muốn dành bốn năm tiếp theo để chạy khỏi CNN mỗi khi bạn được hỏi ý kiến về một việc mất trí mới nhất mà Donald Trump đã nói hoặc làm - bởi vì bạn sợ rằng ông ấy sẽ phát động một cuộc tấn công hạ cấp chống lại bạn với cơ sở nhiệt thành của ông ta nếu bạn thể hiện sự chính trực?
Hình ảnh tương phản là thống đốc Cộng hòa của Arizona, Doug Ducey. Đó là ngày 1 tháng 12 và Ducey thực sự đang ký vào các giấy tờ chứng nhận kết quả bầu cử của bang ông ấy để chính thức trao cho Biden 11 đại cử tri - bỏ qua những tuyên bố vô căn cứ của Trump về gian lận cử tri ở Arizona.
Điện thoại di động của Ducey đổ chuông, nhưng nó không phải là nhạc chuông thông thường. Đó là điệu nhạc “Chào Tổng thống" ("Hail to the Chief"), một bản nhạc chuông mà Ducey đã cài đặt vào tháng 7 để không bao giờ bị lỡ cuộc gọi từ Trump. Nhưng lần này Ducey chỉ đơn giản là lấy điện thoại ra khỏi túi, bấm nút tắt âm, đặt nó sang một bên và tiếp tục ký giấy tờ.
Theo một báo cáo trên The Hill, "Trump sau đó đã gọi đến một cuộc điều trần với các đảng viên Cộng hòa của tiểu bang đang diễn ra trong quá trình chứng nhận" và "xé nát Ducey," tuyên bố, "Arizona sẽ không quên những gì Ducey vừa làm." Trump đã đúng, nhưng không phải theo cách mà ông ấy dự đoán.
Hôm thứ Bảy, CNN mô tả cuộc nội chiến đã nổ ra ở Arizona: “Các nhà lãnh đạo Cộng hòa và các quan chức dân cử hết lòng vì Trump, được các phương tiện truyền thông cánh hữu hậu thuẫn, đã không ngừng công kích những người không thể chiều theo sự từ chối nhượng bộ của vị tổng thống vịt què. Chắc chắn là đã có sự chia rẽ tương tự tồn tại trong đảng Cộng hòa trên toàn quốc. Nhưng cuộc đấu đá nội bộ ở Arizona đưa ra một bức tranh rõ ràng về lý do tại sao một số đảng viên Cộng hòa lo sợ rằng nếu Trump tiếp tục khuấy động và chỉ đạo những người theo mình khi ông ấy mãn nhiệm, đảng có thể tự làm tê liệt ở cấp tiểu bang và địa phương."
Câu chuyện kể thêm rằng Barrett Marson, một nhà báo từng làm việc cho ủy ban hành động chính trị của Thống đốc bang Arizona Doug Ducey, cho biết: “Một số đảng viên Đảng Cộng hòa đã quyết định đệ đơn ly hôn với thực tế, một sự thật đáng nguyền rủa”… Có lẽ đáng chú ý nhất trong các cuộc đấu tranh tiếp theo là một dòng tweet từ chánh văn phòng thống đốc, Daniel Scarpinato, gửi tới Dân biểu Andy Biggs, chủ tịch của nhóm ‘Freedom Caucus’, gọi ông ta là đồ dở hơi và kết thúc, "Hãy tận hưởng thời gian của bạn với tư cách là cư dân lâu dài của Phố điền (Crazytown)."
Nên hiểu rằng, việc gọi Ducey là "một đảng viên Cộng hòa có nguyên tắc" là một điều dễ dãi, vì ông ta không ngần ngại ủng hộ Trump cho đến giờ. Tuy nhiên, không giống như các đảng viên Cộng hòa thân Trump khác, ông đã sẵn sàng vạch ra ranh giới đỏ về hiến pháp mà ông sẽ không vượt qua.
Nhưng mỗi ngày trôi qua của Trump đều cho chúng ta thấy rằng khi quyền lực của ông ta giảm đi, ông ta sẽ vây quanh mình với ngày càng nhiều kẻ phá hoại vô nguyên tắc, những kẻ hâm mộ cái ảo tưởng của ông ta và đề xuất ngày càng nhiều hành động cực đoan hơn, giống như cái gợi ý tân phát xít của Michael Flynn về việc tuyên bố thiết quân luật và tổ chức lại cuộc bầu cử ở một số bang Trump đã thua.
Do đó, căng thẳng mà Trump tạo ra chắc chắn sẽ chỉ trở nên tồi tệ hơn sau khi ông rời Nhà Trắng, khi mà, để còn liên quan, ông sẽ cần phải nói những điều cực đoan hơn bao giờ hết để giữ lấy căn cứ của mình - hiện đã được tẩm ướp hoàn toàn trong các lý thuyết âm mưu của mình - được tiếp thêm sinh lực và sẵn sàng tấn công bất kỳ đảng viên Cộng hòa có nguyên tắc nào đi chệch khỏi Trump. Ngoài ra, tất cả những nhà bình luận Fox News đã tự bán dâm cho Trump (và xếp hạng của họ), giúp làm cho cơ sở cực đoan của ông ấy thậm chí còn cực đoan hơn, không thể dừng lại ngay bây giờ. Họ sẽ mất khán giả của mình.
Tất cả họ đều là những kẻ cực đoan không thể dừng lại, và những người bảo thủ có nguyên tắc hiểu điều đó. Hãy nghe Evan McMullin, cựu quan chức hoạt động CIA và sau đó là giám đốc chính sách của Hội nghị Đảng Cộng hòa Hạ viện, người đã từ chức vào năm 2016 để tranh cử tổng thống với tư cách là một người độc lập:
McMullin viết trên tờ báo Times này: “Ngay cả khi ông Trump đã bị đánh bại, vẫn không có nơi cư trú cho những người Cộng hòa cam kết với một chính phủ đại diện, sự thật và pháp quyền, cũng như không có khả năng để sớm xuất hiện một nơi cư ngụ cho họ. Vậy điều gì tiếp theo đối với những đảng viên Cộng hòa, những người từ chối nỗ lực của đảng họ nhằm thiêu hủy Hiến pháp để phục vụ cho việc nắm quyền độc tài của một cá nhân? … Câu trả lời là chúng ta phải phát triển hơn nữa một ngôi nhà trí thức và chính trị, ngay bây giờ, bên ngoài bất kỳ đảng phái nào. Từ đó, chúng ta có thể tiếp tục làm việc với những người Mỹ khác để đánh bại những người thừa kế của ông Trump, giúp đưa ra sự lãnh đạo thống nhất cho đất nước và, nếu Đảng Cộng hòa tiếp tục con đường hiện tại của mình, hãy thành lập một chính đảng để trực tiếp thách thức đảng đó."
Gọi tôi là người điên, nhưng lòng tôi nói với tôi rằng khi Trump chỉ là quốc vương của Mar-a-Lago - chỉ phun nọc độc - một số đảng viên Cộng hòa sẽ nói “quá đủ rồi”. Ở đâu đó, một đảng mới của những người bảo thủ có nguyên tắc có thể vừa ra đời.
Suy nghĩ viển vông? Có thể. Nhưng đó chẳng phải là một điều may mắn cho nước Mỹ hay sao./.
Nguyên bản tiếng Anh:
Will Trump Force Principled Conservatives to Start Their Own Party? I Hope So
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét