 |
Tòa án nhân dân quận mới Pudong, Thượng Hải, nơi nhà báo công dân Zhang Zhan bị kết án sau khi đưa tin về những ngày đầu của đại dịch. (Ảnh: Leo Ramirez / AFP - Getty Images) |
Zhang Zhan, một cựu luật sư, là người đầu tiên được biết đã bị xét xử vì thách thức tường thuật của chính quyền Trung Quốc về đại dịch coronavirus.
28/12/2020
Dịch bởi: Người Mỹ Gốc Việt
Một tòa án Trung Quốc hôm thứ Hai đã kết án 4 năm tù giam một nhà báo công dân đã ghi lại thông tin về những ngày đầu của đợt bùng phát coronavirus, gửi lời cảnh báo nghiêm khắc tới những người dám thách thức bản tường thuật chính thức của chính quyền về đại dịch.
Zhang Zhan, nhà báo công dân 37 tuổi, là người đầu tiên được biết đến như là người đầu tiên phải đối mặt với tòa án vì đã ghi chép lại sự bùng phát của Trung Quốc. Cô Zhang, một cựu luật sư, đã đến Vũ Hán từ nơi cư ngụ ở Thượng Hải vào tháng 2, vào thời điểm bùng phát dịch bệnh cao điểm của Trung Quốc, để xem mức độ thiệt hại do vi rút tại thành phố nơi nó xuất hiện đầu tiên. Trong vài tháng, cô đã chia sẻ các video cho thấy các bệnh viện bị tràn ngập và những người dân lo lắng về thu nhập của họ.
Ở Trung Quốc, các phương tiện thông tin đại chúng bị nhà nước quản lý chặt chẽ. Một số nhà báo công dân cố gắng đưa ra những báo cáo độc lập hơn, họ đăng trên internet và các nền tảng truyền thông xã hội. Nhưng công việc của họ thường bị kiểm duyệt và họ thường xuyên bị trừng phạt.
Cô Zhang đã chỉ trích dữ dội chính phủ trong các bản tin của mình, đặt câu hỏi tại sao chính phủ lại cố gắng bịt miệng những người tố cáo về vi rút và đặt câu hỏi liệu việc khóa cửa của Vũ Hán có bị thực hiện quá khắc nghiệt hay không.
Cô cũng trực tiếp thách thức những lời tuyên truyền đề cao phản ứng của chính phủ. Gần như ngay từ khi đại dịch mới bùng phát, chính phủ Trung Quốc đã bị khóa cứng trong một chiến dịch không ngừng nhằm dập tắt những lời chỉ trích rằng từ ban đầu họ đã cố gắng che giấu virus. Nó đã bắt giữ các nhà báo công dân khác, đe dọa các thành viên gia đình đang đau khổ và kiểm duyệt các phương tiện truyền thông xã hội.
Thế chỗ cho những lời chỉ trích đó, chính phủ tự cho mình là người có trách nhiệm, nhân từ và minh bạch trong việc giải quyết tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng - một hình ảnh khiến cô Zhang tức giận.
 |
| Cô Zhang xuất hiện trong một video YouTube do cô thực hiện ở Vũ Hán. (Ảnh: Youtube) |
Cô nói trong một trong những video của mình: “Cách chính phủ quản lý thành phố này chỉ là sự đe dọa và gây sợ hãi. Đây thực sự là thảm kịch của đất nước này."
Đó hóa ra là video cuối cùng của cô ấy. Vào tháng 5, cô Zhang đột ngột ngừng trả lời tin nhắn. Bạn bè của cô sau đó biết rằng cô đã bị bắt và đưa về Thượng Hải, bị buộc tội tung tin dối trá và bịa đặt thông tin sai lệch.
Các luật sư của cô cho biết để phản đối việc bắt giữ và cáo trạng, cô Zhang đã bắt đầu một cuộc tuyệt thực kéo dài. Để đối phó, nhà chức trách ép cô ăn bằng cách nhét ống cho ăn và trói tay cô để khống chế không cho cô rút ống ra.
Phiên tòa xét xử cô Zhang, tại Tòa án nhân dân quận mới Pudong, Thượng Hải vào thứ Hai, kéo dài chưa đầy ba giờ. Cáo buộc chính thức mà cô ấy bị kết tội là "gây gổ và kích động rắc rối," một cáo buộc mơ hồ thường được sử dụng để chống lại những người chỉ trích chính phủ. Các công tố viên ban đầu đã đề nghị mức án từ bốn đến năm năm.
Cô Zhang xuất hiện trong phiên tòa trên một chiếc xe lăn, một trong những luật sư của cô, Zhang Ke Ke, đã viết hôm thứ Hai trên WeChat, một ứng dụng nhắn tin. Ông Zhang đã viết trong một bài đăng vài ngày trước đó rằng cô đã sụt cân đáng kể và gần như không thể nhận ra được kể cả so với chỉ vài tuần trước đó.
Bà Zhang hầu như không phát biểu trong phiên xử án, ngoại trừ việc nói rằng bài phát biểu của mọi người không nên bị kiểm duyệt, theo lời ông Zhang, một người không liên quan đến cô Zhang.
 |
| Một trong những luật sư của cô Zhang, ông Zhang Ke Ke, bên ngoài Tòa án nhân dân quận mới Pudong, Thượng Hải vào hôm thứ Hai. (Ảnh: Leo Ramirez / AFP - Getty Images) |
Sau khi bản án được tuyên, mẹ của cô Zhang, người đã được các quan chức an ninh hộ tống đến tòa án để xét xử, đã khóc nức nở không kìm chế được, theo lời ông Ren Quanniu, một luật sư khác của cô Zhang cho biết.
Rất ít người khác được phép vào, vì các vụ án nhạy cảm ở Trung Quốc thường được xử kín. Trước khi diễn ra phiên tòa, các phóng viên và những người ủng hộ bà Zhang đã tập trung gần tòa án nhưng bị các quan chức an ninh đẩy ra. Một trong những người bạn của cô Zhang là Li Dawei cho biết anh và khoảng 10 người khác đã cố gắng tham gia phiên toà đã bị đưa đến một đồn cảnh sát gần đó.
Chen Jiangang, một luật sư nhân quyền người Trung Quốc, cho biết thời hạn bản án của bà Zhang cho thấy rằng chính phủ coi việc bảo vệ những tường thuật về vụ bùng phát đại dịch là cách căn bản để họ nắm giữ quyền lực.
Ông Chen, người đã trốn sang Hoa Kỳ năm ngoái, nói rằng “Bất cứ lúc nào Đảng Cộng sản Trung Quốc coi một vụ việc là chính trị, những gì họ sử dụng là đàn áp. Sự đàn áp cực kỳ dã man.”
Ông ấy tiếp tục: "Zhang Zhan đã phạm tội gì? Cô ấy chỉ đến Vũ Hán, xem một số thứ, nói về chúng. Chỉ có vậy."
Cô Zhang là một trong ít nhất bốn nhà báo công dân đột ngột biến mất khỏi Vũ Hán sau khi cung cấp tin tức tại chỗ mà đôi khi trái ngược với tường thuật chính thức. Hai người khác, Chen Qiushi và Li Zehua, đã được thả sau đó, mặc dù một người khác, Fang Bin, vẫn mất tích.
Nguyên bản tiếng Anh:
Chinese Citizen Journalist Sentenced to 4 Years for Covid Reporting
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét