21/01/2021
Dịch bởi: Người Mỹ Gốc Việt
Khi vắc-xin coronavirus được triển khai, cũng có những thông điệp đầy hứa hẹn về ý nghĩa của những mũi tiêm này đối với vô số sinh mạng đang bị chao đảo bởi đại dịch.
"Vũ khí này sẽ kết thúc chiến tranh."
"Một bức màn bảo vệ đất nước."
"Ánh sáng của chúng ta ở cuối đường hầm."
Nhưng trong khi vắc-xin là một bước quan trọng để làm chậm sự lây lan của loại vi-rút hiện đã gây ra hơn 2 triệu ca tử vong trên toàn thế giới, giết chết hàng trăm nghìn người chỉ tính riêng ở Hoa Kỳ, các chuyên gia đã liên tục nhấn mạnh rằng tiêm chủng không có nghĩa là sẽ ngay lập tức trở lại cuộc sống trước đại dịch.
Namandje Bumpus, Giám đốc Khoa Dược và Khoa học Phân tử tại Đại học Johns Hopkins, người đã tham gia vào các cuộc kêu gọi cộng đồng về vắc-xin, nói rằng: “Có nhiều người nghĩ rằng đó là một loại thuốc giải cho tất cả và một khi bạn đã tiêm vắc-xin, bạn sẽ không phải đeo khẩu trang, giữ khoảng cách hay bất kỳ điều gì trong số đó. Chắc chắn, việc tất cả chúng ta đều được chủng ngừa sẽ giúp chúng ta tiến tới điều đó nhanh hơn, nhưng đó không phải là điều mà chúng ta sẽ có thể làm ngay sau khi tiêm chủng. Chúng ta sẽ phải tiếp tục cẩn thận như cách chúng ta đã từng làm."
Cho đến nay, hơn 2,2 triệu người ở Hoa Kỳ đã được tiêm phòng đầy đủ, theo thống kê của The Washington Post. Nhưng các quan chức y tế công cộng cho biết ít nhất 70 phần trăm dân số cần được tiêm chủng để cho đất nước đạt được khả năng miễn nhiễm bầy đàn và ngăn chặn sự lây lan của vi rút.
Và với việc virus tiếp tục lây lan nhanh chóng trên khắp đất nước, nhiều hình thức giao lưu trực tiếp mang một số mức độ rủi ro, bao gồm cả việc tụ tập giữa những người đã được tiêm chủng đầy đủ, Paul Sax, giám đốc lâm sàng của Phân khoa Bệnh truyền nhiễm tại Brigham và Bệnh viện Phụ nữ ở Boston cho biết.
Sax nói: “Tôi cảm thấy như một sự tụ tập của một số lượng nhỏ những người đều được tiêm chủng là một tình huống an toàn hơn nhiều so với trước khi chúng ta có vắc xin. Tuy nhiên, điều duy nhất mà mọi người muốn nghe là ‘Liệu nó có an toàn 100% không? Và chúng tôi chưa có bằng chứng về điều đó.”
Bumpus đồng ý. “Dựa trên cơ sở khoa học và cách hoạt động của vắc xin, chắc chắn điều đó sẽ có nguy cơ thấp hơn. Nhưng hiện tại, chúng tôi không biết."
Đây là lý do tại sao các chuyên gia nói rằng những người được tiêm chủng vẫn nên tuân thủ các biện pháp an toàn về coronavirus ít nhất là trong thời điểm hiện tại - ngay cả giữa những người đã được tiêm phòng.
Sự bảo vệ không đến ngay lập tức hoặc không được đảm bảo
Theo ông Onyema Ogbuagu, điều tra viên chính cho thử nghiệm vắc xin Pfizer tại Đại học Yale, cho biết, các thử nghiệm lâm sàng đã chỉ ra rằng phác đồ vắc xin hai liều Pfizer-BioNTech và Moderna đều có hiệu quả cao trong việc ngăn ngừa bệnh tật do vi rút gây ra, nhưng chúng không cung cấp sự bảo vệ tức thì và hoàn toàn. Ông nói thêm “Không có loại vắc xin nào mà tôi biết có thể bảo vệ bạn ngay trong ngày bạn tiêm.”
Thông thường phải mất một tuần sau liều thứ hai để vắc-xin Pfizer-BioNTech đạt hiệu quả 95 phần trăm. Hiệu quả vắc xin của Moderna tăng lên 94 phần trăm hai tuần sau khi tiêm mũi thứ hai. Điều này có nghĩa là ngay cả khi bạn tiêm hai mũi theo lịch trình và đợi một khoảng thời gian thích hợp, vẫn có một khả năng nhỏ bạn có thể bị nhiễm bệnh và phát triển các triệu chứng, theo Ogbuagu.
Ông viết trong một email: “Trên bình diện toàn dân, hiệu quả 95% vẫn chuyển thành 5/100, hoặc 50 / 1.000, hoặc 500 / 10.000 người được tiêm chủng vẫn dễ bị bệnh có triệu chứng và thậm chí có thể nhiều người hơn mang mầm bệnh mà không có triệu chứng.”
Ẩn số lớn: Lây nhiễm
Vẫn còn những câu hỏi chưa được giải đáp về việc liệu những người được tiêm chủng có thể truyền vi rút hay không - mối quan tâm lớn của các chuyên gia y tế cộng đồng và bệnh truyền nhiễm khi đất nước phải vật lộn với sự gia tăng các bệnh nhiễm trùng và việc triển khai vắc xin chậm chạp.
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh CDC lưu ý trong phần Các Câu hỏi thường gặp về tiêm chủng: “Các chuyên gia cần hiểu thêm về khả năng bảo vệ mà vắc-xin covid-19 mang lại trước khi quyết định thay đổi các khuyến nghị về các bước mà mọi người nên thực hiện để làm chậm sự lây lan của vi-rút gây ra covid-19. Các yếu tố khác, bao gồm bao nhiêu người được chủng ngừa và cách vi-rút lây lan trong cộng đồng, cũng sẽ ảnh hưởng đến quyết định này.”
Các nhà khoa học vẫn đang cố gắng thu thập thêm dữ liệu về cách vắc-xin ảnh hưởng đến sự lây truyền. Bác sĩ Joshua Barocas, chuyên khoa bệnh truyền nhiễm tại Trung tâm Y tế Boston, cho biết có thể những người đã tiêm vắc xin có thể tiếp xúc với coronavirus và trở thành người mang mầm bệnh mà không được xác định. Những người không có triệu chứng hiện đang lây truyền hơn một nửa số trường hợp nhiễm coronavirus, theo kết quả từ một mô hình CDC được công bố trong tháng này.
Barocas cho biết, đôi khi vi rút cũng có thể quanh quẩn trong lỗ mũi của một người sau khi họ tiếp xúc. Sau đó, chỉ cần một cái hắt hơi không đúng lúc để có khả năng lan truyền bệnh.
Ông nói: “Những gì chúng tôi đang cố gắng làm là phá vỡ chuỗi lan truyền. Nếu cả tôi và bạn đều đeo mặt nạ và xa cách xã hội khi chúng ta ngồi cùng nhau, điều đó có nghĩa là ngay cả khi tôi mang theo vi-rút bên mình, nó sẽ chết theo tôi.”
Tính toán rủi ro
Aditya Shah, một chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại Phòng khám Mayo ở Rochester, Minnesota cho biết: Mặc dù những tụ tập nhỏ lẻ của những người được tiêm chủng có nguy cơ thấp hơn so với những người chưa được tiêm chủng, nhưng những tình huống như vậy có nhiều cảnh báo. Những người được tiêm chủng có tuân thủ các biện pháp sức khỏe cộng đồng trong cuộc sống hàng ngày của họ? Có ai sống chung với một người dễ bị tổn thương có nguy cơ bị nhiễm trùng nặng hơn không?
Shah nói, “Vấn đề với loại vi-rút này là nó rất dễ lây lan và rất dễ nhiễm. Chúng tôi đã thấy những trường hợp phơi nhiễm rất nhỏ và sau đó mọi người bị nhiễm bệnh từ đó."
Barocas nói mặc dù có những tình huống cụ thể mà mọi người có thể biết rằng họ có một cơ hội rất nhỏ để truyền vi-rút cho bất kỳ ai khác, nhưng việc tính toán rủi ro cho bất kỳ tương tác trực tiếp nào trong đại dịch thường có thể đòi hỏi “rất nhiều trí tuệ và sự hiểu biết về toàn bộ mạng giao tiếp của bạn mà nhiều người không thực sự có thời gian hoặc năng lực để tìm hiểu.”
Ông nói thêm: “Thật khó để thực sự biết mức độ ảnh hưởng của bạn và bong bóng cách ly của bạn thực sự là như thế nào.”
Các biện pháp tạm thời
Tuy nhiên, các chuyên gia vẫn khuyến khích mọi người tiếp tục hy vọng và ưu tiên tiêm chủng, nhấn mạnh rằng các khuyến nghị tiếp tục tuân thủ các biện pháp y tế công cộng chỉ là tạm thời.
Barocas nói: “Tất cả chúng ta đều mệt mỏi và có nguy cơ kiệt sức vì tất cả những điều này. Mục tiêu không phải là nói ‘Bạn hoàn toàn không được gặp gỡ mọi người.” Mà là nói, ‘Hãy tiếp tục làm những điều mà chúng ta biết để giảm thiểu rủi ro của bạn theo cách tốt nhất có thể.”
Barocas nói thêm rằng các chuyên gia đang “khiêm tốn yêu cầu thêm một chút thời gian để có thể đưa ra khuyến nghị tốt rằng mọi thứ có thể thay đổi”.
Robert Atmar, giáo sư y khoa tại Khoa Các bệnh truyền nhiễm tại Đại học Y Baylor ở Houston, cho biết, nghiên cứu nhằm mục đích hiểu rõ hơn về vắc-xin coronavirus đang được triển khai. Trong khi đó, Atmar, người vừa hoàn thành nhiệm kỳ thành viên của Ủy ban Cố vấn về Thực hành Tiêm chủng của CDC, kêu gọi mọi người suy nghĩ về việc bảo vệ bản thân và những người khác.
Atmar nói: “Trong ngắn hạn, cuộc sống sẽ trông giống như lâu nay cho đến khi nhiều người trong xã hội có cơ hội được tiêm phòng hơn.” Tuy nhiên, ông ấy nói thêm, những người được chích ngừa đã “thực hiện một bước để đưa tất cả chúng ta đến gần hơn với ánh sáng cuối đường hầm và lấy lại cảm giác bình thường.”
Nguyên bản tiếng Anh:
Yes, people with coronavirus vaccinations should still distance from each other. Here’s why.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét