Bài phát biểu của McConnell sau khi Thượng viện xử tha tội cho Trump

McConnell phát biểu sau khi Thượng viện bỏ phiếu vụ xử đàn hặc Trump về cáo buộc "Kích động bạo loạn"

Lời giới thiệu:

Ngày 13/02/2021, Thượng viện đã bỏ phiếu tha tội cho Trump trong vụ đàn hặc “Kích động bạo loạn," với tỉ số 57-43. Bảy Thượng nghị sĩ Cộng hoà đã bỏ phiếu thuận cùng 50 TNS Dân chủ, nhưng vẫn không đủ túc số của đa số tuyệt đối là 67/100.

Ngay sau đó, tại sàn Thượng viện, TNS Cộng hoà McConnell là lãnh đạo khối thiểu số Cộng hòa đã có bài diễn văn dài 20 phút để diễn giải tại sao ông và các đồng liêu Cộng hòa bỏ phiếu chống để không kết tội Trump. Trong bài dịch, tôi mạn phép chia 4 phần để tiện theo dõi. Phần 1, McConnell nhìn nhận và lên án các tội lỗi rành rành của Trump. Phần 2, ông ta biện luận tại sao Thượng viện không nên kết tội Trump. Phần 3, ông ta nêu ra khả năng Trump vẫn có thể bị xử tội hình sự hoặc dân sự tại các toà án trong hệ thống tư pháp Hoa Kỳ. Phần 4 được xem như lời kết của ông.

Ở đây, tôi muốn bàn đến lập luận của McConnell trong phần 2. Lý lẽ duy nhất của McConnell là dựa theo Điều II, Phần 4 của Hiến pháp để cho rằng vì Trump không còn là Tổng thống, Thượng viện không có quyền xét xử mà nên nhường lại cho các toà án trong hệ thống tư pháp.

Thứ nhất, vào ngày thứ Ba, 19/02/2021, Thượng viện đã dành trọn một ngày để tranh luận tính hợp hiến của vụ xử đàn hặc một cựu tổng thống. Sau khi mỗi bên có 4 giờ đồng hồ trình bày, Thượng viện đã bỏ phiếu với tỷ số 56-44 để công nhận tính hợp hiến của vụ xử. Đó là một quá trình dân chủ của một định chế dân chủ cao nhất của một nền dân chủ lâu đời nhất mà McConnell là một thành viên. Tại sao McConnell vẫn viện dẫn lập luận của một thẩm phán của hai trăm năm trước (Thẩm phán TCPV Joseph Story 1812-1845).

Thứ hai, nếu nhìn vào lịch sử như cách McConnell đã làm thì nên nhìn vào tiền lệ của William Belknap, nguyên là Bộ trưởng Chiến tranh thời Tổng thống Ulysses Grant (TT #18, 1869-1877). Khi đối diện khả năng bị đàn hặc và luận tội về tội tham nhũng, ông Belknap đã vội từ chức vào tháng 3/1876. Thượng viện Hoa Kỳ vào tháng 4/1876 đã tranh cãi và quyết định vẫn sẽ luận tội ông Belknap. Đó là một tiền lệ được nhìn nhận và tái lập vào ngày 19/02/2021.

Thứ ba, sau khi Hạ viện thông qua bản luận tội vụ đàn hặc vào ngày 13/01/2021, chính McConnell - nguyên Lãnh tụ đa số tại Thượng viện vào thời điểm đó - tuyên bố rằng Thượng viện SẼ CHỈ xử vụ này sau ngày Đăng quang của Biden 20/1/2021, nghĩa là khi Trump đã trở thành cựu tổng thống. Giờ đây, lại cũng chính McConnell cho rằng không thể xử tội cựu tổng thống.

Thứ tư, việc McConnell bán cái qua cho hệ thống tư pháp sẽ còn gây nhiều phiền não cho Trump. Bài phát biểu của McConnell với việc chối bỏ vai trò Thượng viện và đưa bóng qua cho ngành tư pháp sẽ cho phép hàng loạt vụ kiện hình sự và dân sự đến với Trump và đồng bọn về vụ 6/1. Hãy chờ xem. Hôm nay đã có một vụ kiện đầu tiên được khởi kiện bởi Dân biểu Bennie Thompson (Dân chủ, Mississippi). Tưởng cũng nên nhắc lại, vợ McConnell là bà Elaine Chao đã từ chức Bộ trưởng Giao thông chỉ một ngày sau 6/1 để phản đối, và McConnell cũng hận Trump không ít vì đã làm phân hóa đảng Cộng hòa.

Tóm lại, McConnell chỉ ngụy biện cho hành động bao che tội lỗi của Trump nhằm bảo vệ đảng Cộng hòa. Như suốt bốn năm qua, lão già xảo quyệt này chỉ lươn lẹo bất nhất vì quyền lực đảng phái, đặt đảng phái lên trên quốc gia và hiến pháp. Trong phần kết luận của bài phát biểu, lão cho rằng đảng Cộng hòa không khiếp nhược, nhưng sự thật thì quá rõ ràng: họ chỉ sợ mất sự ủng hộ của đám dân Cộng hoà cuồng Trump đang cố bám vào quá khứ đầy kỳ thị và những lời hứa MAGA rỗng tuếch của Trump.

Việc có đến bảy TNS Cộng hòa đứng về phía Dân chủ để bỏ phiếu kết tội Trump là bằng chứng hùng hồn cho tính thuyết phục của bản luận tội của Hạ viện. Các thăm dò cũng cho thấy đến gần 60% dân chúng Mỹ muốn Trump bị kết tội trong vụ này. Tuy việc xử tội Trump đã không đưa đến bản án như đa số người dân mong đợi, nhưng phía Dân chủ đã làm được việc hai cần làm: trình bày một cách thuyết phục tội ác của Trump trong việc kích động bạo loạn và lột trần sự nhu nhược của những đại diện cao cấp của đảng Cộng hòa còn đảng còn mình đã không làm theo lời thề bảo vệ Hiến pháp.

Dẫu sao, bài phát biểu của McConnell cũng là một bản kết tội nặng nề dành cho cựu tổng thống Donald J Trump.

Xin mời đọc bản dịch bài phát biểu của ông McConnell.

 oOo

Thưa Tổng thống,

Phần I: Lên án tội lỗi của Trump

Ngày 6 tháng Giêng là một sự ô nhục. Công dân Mỹ tấn công chính phủ của họ. Họ dùng khủng bố để cố gắng ngăn chặn một phần cụ thể của công việc quốc nội mà họ không thích. Đồng bào Mỹ đã đánh và gây đổ máu cảnh sát của chúng ta. Họ xông vào tầng trung tâm. Họ cố gắng truy lùng Chủ tịch Hạ viện. Họ dựng một cái giá treo cổ và bàn tán về việc giết phó tổng thống. 

Họ làm điều này bởi vì họ đã bị người đàn ông quyền lực nhất trên trái đất cho ăn những điều hoang đường, giả dối khi ông ta tức giận. Ông ta đã thua một cuộc bầu cử. Các hành động của cựu Tổng thống Trump kéo theo sự bạo loạn hoặc một tình trạng vô chủ đáng hổ thẹn. Hạ viện đã cáo buộc cựu tổng thống về, xin trích dẫn, "tội kích động". Đó là một thuật ngữ cụ thể từ luật hình sự. 

Cho phép tôi tạm gác điều đó sang một bên và nhắc lại điều tôi đã nói vài tuần trước đây. Không nghi ngờ gì, hoàn toàn không, rằng Tổng thống Trump chịu trách nhiệm về mặt thực tế và về mặt đạo đức trong việc kích động các sự kiện trong ngày đó. Không có nghi ngờ gì về nó.

Những người xông vào tòa nhà này hôm đó đã tin rằng họ đang hành động theo ý muốn và chỉ thị của tổng thống của họ và việc họ có niềm tin đó là hậu quả có thể thấy trước của sự gia tăng ngày càng nhiều của các tuyên bố sai lệch, thuyết âm mưu và cường điệu liều lĩnh, mà vị tổng thống bị đánh bại đã liên tục hét vào cái loa khủng lớn nhất hành tinh Địa cầu. 

Vấn đề không chỉ là ngôn ngữ quá độ của tổng thống vào ngày 6 tháng Giêng. Và không chỉ là sự chứng thực của ông ta với một nhận xét của một cộng sự của ông trong đó đã thúc giục "xét xử bằng chiến đấu," theo nguyên văn. Nó còn là toàn bộ bầu không khí được nhào nặn về một thảm họa đang rình rập. Những huyền thoại ngày càng hoang đường về một cuộc bầu cử với chiến thắng long trời lở đất của phía ngược lại đã bị đánh cắp bằng cách nào đó. Và cho rằng đã có những cuộc đảo chính bí mật nào đó của người bây giờ là tổng thống của chúng ta.

Tôi cũng đã bảo vệ quyền của tổng thống lúc đó để đưa ra bất kỳ khiếu nại nào lên hệ thống pháp luật của chúng ta. Hệ thống luật pháp đã lên tiếng, cử tri đoàn đã lên tiếng. Như tôi đã đứng lên và nói một cách rõ ràng vào thời điểm đó, cuộc bầu cử đã được giải quyết. 

Nó đã kết thúc, nhưng điều đó chỉ thực sự mở ra một chương mới cho những tuyên bố thậm chí còn hoang đường và vô căn cứ hơn. Nhà lãnh đạo của thế giới tự do không thể dành nhiều tuần để đồn thổi rằng các thế lực bóng tối đang đánh cắp đất nước của chúng ta và sau đó giả vờ ngạc nhiên khi mọi người tin theo ông ta và làm những điều liều lĩnh. 

Đáng buồn là nhiều chính trị gia đôi khi đưa ra những bình luận quá khích hoặc sử dụng phép ẩn dụ. Chúng ta đã thấy điều đó. Những người nghe thiếu suy nghĩ có thể hiểu theo nghĩa đen, nhưng điều đó lại khác. Điều đó khác với những gì chúng ta đã thấy. Đây là sự gia tăng cường độ của các thuyết âm mưu được dàn dựng bởi một tổng thống sắp mãn nhiệm, người dường như quyết tâm lật ngược quyết định của cử tri, bằng không sẽ đốt cháy các tổ chức của chúng ta trên lối ra của ông ta. 

Hành vi vô lương tâm đó đã không kết thúc cả khi bạo lực đã thực sự bắt đầu. Ngược với những điều mà cựu tổng thống của chúng ta tuyên bố rằng ông ta nghĩ có thể xảy ra vào ngày hôm đó, ngược với bất kỳ phản ứng đúng đắn nào mà ông ta nói rằng ông ta muốn tạo ra vào buổi chiều hôm đó, chúng ta biết rằng ông ta đã đang xem truyền hình trực tiếp giống như chúng ta. Một đám đông đang tấn công Capitol nhân danh ông ta, những tên tội phạm này đang mang biểu ngữ của ông ta, giương cờ của ông ta và la hét về lòng trung thành của họ với ông ta. 

Rõ ràng là chỉ có Tổng thống Trump mới có thể chấm dứt chuyện này. Ông ta là người duy nhất có thể. Các cựu trợ lý đã công khai cầu xin ông ta làm như vậy. Các đồng minh trung thành gọi điện cho chính quyền trong hoảng loạn. Tổng thống đã không hành động tức thời. Ông ta đã không làm công việc của mình. Ông ta đã không thực hiện các bước để luật pháp liên bang có thể được thực thi đúng đắn và để trật tự được vãn hồi. Không, thay vào đó, theo các báo cáo công khai, ông ấy đã xem tivi một cách thích thú khi sự hỗn loạn diễn ra. Ông ta tiếp tục thúc ép mưu tính của mình để lật ngược cuộc bầu cử. Và ngay cả sau khi bất kỳ nhà quan sát có suy nghĩ nào cũng thấy rõ rằng Phó Tổng thống Pence đang gặp nguy hiểm nghiêm trọng. Ngay cả khi đám đông mang theo biểu ngữ Trump đang đánh cảnh sát và phá vỡ các vòng bảo vệ, tổng thống của họ đã gửi thêm một lời tweet, tấn công chính phó tổng thống của ông ta.

Có thể đoán trước và thấy trước trong các tình huống đó, việc các thành viên của đám loạn dân dường như diễn giải điều này như một nguồn cảm hứng tiếp theo cho tình trạng vô luật pháp và bạo lực là không có gì đáng ngạc nhiên. Sau đó, ngay cả khi tổng thống bắt đầu hờ hững kêu gọi hòa bình, ông cũng không kêu gọi ngay để bạo loạn kết thúc. Ông ta đã không biểu đám loạn dân đó ra về cho đến khá lâu sau đó. Và rồi ngay cả khi các nhân viên cảnh sát bị đổ máu và những mảnh kính vỡ bao phủ các tầng của Điện Capitol, ông ta vẫn tiếp tục lặp đi lặp lại về luật bầu cử và ca ngợi những tên tội phạm. 

Trong những tuần gần đây, các cộng sự của cựu tổng thống của chúng ta đã cố gắng sử dụng 74 triệu người Mỹ đã bỏ phiếu bầu lại ông như một loại lá chắn bằng xương bằng thịt trước những lời chỉ trích. Họ sử dụng 74 triệu người đã bầu cho ông ấy như một loại lá chắn nhân mạng trước những lời chỉ trích. Bất cứ ai chê bai hành vi tồi tệ của ông ta đều bị buộc tội xúc phạm hàng triệu cử tri. Đó là một sự chệch hướng vô lý. 74 triệu người Mỹ đã không xâm chiếm Capitol, chỉ có hàng trăm kẻ bạo loạn làm việc đó. 74 triệu người Mỹ đã không thiết kế chiến dịch thông tin sai lệch và cơn thịnh nộ kích động nó. Một người đã làm, chỉ một người.

Phần II: Viện dẫn lý do Thượng viện không nên xử kết tội Trump

Tôi đã vừa nói rõ quan điểm của mình về tình huống này, nhưng hệ thống chính phủ của chúng ta đã giao cho Thượng viện một nhiệm vụ cụ thể. Hiến pháp cho chúng ta một vai trò cụ thể. Cơ quan này không được mời đóng vai trò như tòa án đạo đức bao trùm của quốc gia. Chúng tôi không được tự do để xem xét liệu một cá nhân bị buộc tội có thể đáng bị trừng phạt hay không. 

Thẩm phán Joseph Story, học giả hiến pháp vĩ đại đầu tiên của quốc gia chúng ta, như ông đã giải thích gần 200 năm trước, quá trình đàn hặc và kết tội là một công cụ hẹp. Một công cụ hẹp cho một mục đích hẹp. Thẩm phán Story giải thích rằng công cụ giới hạn này tồn tại để, xin trích dẫn, "Bảo vệ nhà nước chống lại các khinh tội rõ ràng của các quan chức,” hết trích dẫn. Đó là để bảo vệ đất nước từ các quan chức chính phủ. Nếu Tổng thống Trump vẫn còn tại vị, tôi sẽ xem xét cẩn thận liệu các nhà quản lý Hạ viện có chứng minh được cáo buộc cụ thể của họ hay không. Theo tiêu chuẩn hình sự nghiêm ngặt, bài phát biểu của tổng thống có lẽ không phải là kích động.

Tuy nhiên, trong bối cảnh của cáo trạng đàn hặc, Thượng viện có thể đã quyết định đây là cách viết tắt chấp nhận được đối với các hành động thiếu cân nhắc trước cuộc bạo động. Nhưng trong trường hợp này, câu hỏi này đáng tranh luận là cựu Tổng thống Trump không đủ điều kiện theo hiến pháp để bị kết án. Đây là một câu hỏi đã bị khép lại. Không có nghi ngờ gì. 

Donald Trump là tổng thống vào lúc Hạ viện bỏ phiếu. Tuy nhiên, ông ta không còn là tổng thống khi Hạ viện chọn để chuyển giao hồ sơ. Các học giả sáng suốt đã tranh luận cả hai mặt của vấn đề về thẩm quyền này. Văn bản Hiến pháp đã không rõ ràng về mặt pháp lý. 

Tôi tôn trọng các đồng nghiệp của tôi, những người đã đưa ra kết luận bên này hay bên kia. Nhưng sau khi suy ngẫm kỹ lưỡng, tôi tin rằng phần trích hiến pháp thích hợp nhất từ Điều II, Phần 4, đã kê ra hết những người có thể bị đàn hặc, xét xử hoặc kết án một cách hợp pháp. Đó là tổng thống, đó là phó tổng thống và các quan chức dân sự. Chúng ta không có quyền kết tội vụ đàn hặc và truất quyền tư cách của một người từng giữ chức vụ khi họ giờ chỉ là một cá nhân công dân.

Đây là Điều II, Phần 4 (Article II, Section 4, US Constitution), xin trích dẫn, "Tổng thống, phó tổng thống và tất cả các quan chức dân sự của Hoa Kỳ sẽ bị cách chức vì bị đàn hặc và kết tội phản quốc, hối lộ, hoặc các tội danh cao và tội nhẹ khác,"  hết trích dẫn. Ở đây, mọi người về cơ bản đồng ý rằng nửa sau của câu văn đó đã kể ra đủ các căn cứ chính đáng để kết tội. Các cuộc tranh luận xung quanh khuôn khổ của Hiến pháp làm cho điều đó trở nên rõ ràng. Quốc hội không thể kết tội vì những lý do ngoài các lý do đó. 

Do đó, danh sách những người trong cùng một câu đó cũng  đầy đủ. Không có lý do gì tại sao một danh sách lại đầy đủ nhưng danh sách kia thì không. Điều II, phần 4 phải hạn chế cả lý do tại sao có thể xảy ra đàn hặc và kết tội và đối với ai. 

Nếu bản văn này không hạn chế quyền hạn đàn hặc và kết tội thì nó sẽ không có giới hạn nào cả. Chỉ có Hạ viện có quyền đàn hặc và chỉ có Thượng viện có quyền để xét xử tất cả các vụ đàn hặc, sẽ tạo ra một logic vòng tròn trịa và không giới hạn để trao quyền cho Quốc hội để cấm đoán bất kỳ cá nhân công dân nào khỏi văn phòng liên bang. Nào, đó là một tuyên bố đáng kinh ngạc, nhưng đó là lập luận của những người quản lý Hạ viện dường như đang đưa ra. Một nhà quản lý đã cho rằng Hạ viện và Thượng viện có, xin trích dẫn, "Quyền lực hợp pháp, tuyệt đối không hạn chế", hết trích. Chà, điều đó rất trung thực vì không có nguyên tắc hạn chế nào trong văn bản hiến pháp trao quyền cho Thượng viện kết tội các cựu quan chức, và điều đó cũng sẽ không để họ kết tội và tước quyền của bất kỳ cá nhân công dân nào, một kết quả cuối cùng vô lý mà không ai chấp nhận được.

Điều II, Phần 4 phải có hiệu lực. Nó cho chúng ta biết tổng thống, phó tổng thống và các quan chức dân sự có thể bị đàn hặc và kết tội. Donald Trump không còn là tổng thống. Tương tự, điều khoản quy định rằng các quan chức bị đàn hặc và kết tội sẽ bị bãi nhiệm nếu bị kết tội. Sẽ bị bãi nhiệm, nếu bị kết án. Như Thẩm phán Story đã giải thích, Thượng viện sau khi kết tội, trong mọi trường hợp, buộc phải đưa ra phán quyết bãi nhiệm. Việc bãi nhiệm là bắt buộc khi một khi có kết án.

Rõ ràng ông ấy đã giải thích rằng không thể áp dụng bản án bắt buộc đối với người đã rời chức vụ. Toàn bộ quá trình xoay quanh việc bãi nhiệm. Nếu việc bãi nhiệm trở nên bất khả thi, việc kết tội sẽ trở nên vô nghĩa. Theo một khía cạnh nào đó, nó chắc chắn có vẻ phản trực giác rằng một người giữ chức vụ có thể tránh né sự kết tội của Thượng viện bằng cách từ chức hoặc đã mãn nhiệm, một lập luận mà chúng ta đã nghe thấy từ các nhà quản lý. 

Phần III: Để ngỏ việc kiện tụng hình sự

Nhưng điều này làm rõ rằng việc đàn hặc không bao giờ được coi là diễn đàn cuối cùng nền công lý Hoa Kỳ. Không bao giờ được dự trù là diễn đàn cuối cùng cho nền công lý Hoa Kỳ. 

Kết tội đàn hặc và bãi nhiệm là một van an toàn cụ thể trong nội bộ chính phủ. Nó không phải là hệ thống tư pháp hình sự nơi mà trách nhiệm giải trình của cá nhân là mục tiêu tối quan trọng. Quả thực Thẩm phán Story đặc biệt nhắc nhở rằng mặc dù các cựu quan chức không đủ điều kiện để bị đàn hặc hoặc kết tội, nhưng - điều này cực kỳ quan trọng - dù cho họ không bị đàn hặc hay kết tội tại Quốc hội, họ có khả năng vẫn bị xét xử và trừng phạt tại các tòa án công lý thông thường. Nói một cách khác trong ngôn ngữ ngày nay, Tổng thống Trump vẫn phải chịu trách nhiệm về mọi việc ông đã làm khi còn đương chức với tư cách là một công dân bình thường. Trừ khi hết thời hiệu, ông ta vẫn phải chịu trách nhiệm về mọi việc mình đã làm khi còn đương chức.

Ông ta vẫn chưa thoát khỏi bất cứ điều gì. Chưa. Chúng ta có một hệ thống tư pháp hình sự ở đất nước này. Chúng ta có các vụ kiện tụng dân sự và các cựu tổng thống không được miễn trừ trách nhiệm trong cả hai chuyện đó. 

Tôi tin rằng Thượng viện đã đúng khi không nắm lấy quyền lực mà Hiến pháp không trao cho chúng tôi. Và Thượng viện đã đúng khi không xem xét một số quy trình giả mạo tốc độ ánh sáng để cố gắng vượt qua việc thiếu thẩm quyền. Cả hai bên đã mất hơn một tuần chỉ để sản xuất bản tóm tắt tiền án của họ. Các quyết định về lịch trình của chính Chủ tịch Hạ viện Pelosi đã thừa nhận những gì Tổng thống Biden đã công khai xác nhận, một phán quyết của Thượng viện trước ngày nhậm chức là không thể. 

Phần IV: Lời kết

Bây giờ, thưa Tổng thống, đây đã là một thời gian gây thất vọng, nhưng Thượng viện đã làm nhiệm vụ của chúng tôi. Tường lửa của những Nhà Lập Hiến đã một lần nữa giúp duy trì chúng ta. Vào ngày 6 tháng Giêng, chúng tôi đã trở lại vị trí của mình và chứng nhận cuộc bầu cử. Chúng tôi đã không hèn nhát. Chúng tôi đã không bị khiếp nhược. Chúng tôi đã hoàn thành công việc.

Và kể từ đó, chúng tôi đã chống lại một kẻ leo trèo bất chấp rào cản hiến pháp của chúng ta để theo đuổi nóng một kết quả riêng. Chúng tôi đã đáp lại bằng việc từ chối tiếp tục một giai đoạn hiểm nghèo gây bởi sự căng thẳng ranh giới hiến pháp của chúng ta.

Quyết định của Thượng viện hôm nay không tha thứ cho bất cứ điều gì đã xảy ra vào hoặc trước ngày khủng khiếp đó. Nó chỉ đơn giản cho thấy rằng các thượng nghị sĩ đã làm những gì mà cựu tổng thống không làm được. Chúng tôi đặt nghĩa vụ hiến pháp của mình lên hàng đầu./.